Ο Πούτιν μπροστά σε μια περίπλοκη κατάσταση

Ο Πούτιν μπροστά σε μια περίπλοκη κατάσταση

Τις δυσκολότερες προκλήσεις ολόκληρης της προεδρικής θητείας του αντιμετωπίζει ο ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, με τη Δύση να ασκεί ισχυρότατες πιέσεις, για να σταματήσει τη στήριξη προς τους ρωσόφωνους αντάρτες στην Ανατολική Ουκρανία, και τους υποστηρικτές των ανταρτών στη Ρωσία, να θεωρούν ως προδοσία το μπλοκάρισμα των διαύλων υποστήριξης.

Του Πάβελ Κόσκιν

[Πηγή: Σύγχρονη Ρωσσία, 24/07/2014] 

Λίγες ημέρες μετά την συντριβή του μαλαισιανού Boeing στην Ανατολική Ουκρανία, ο ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, μιλώντας στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας έθεσε το ζήτημα της κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας της χώρας. Κι ενώ δήλωσε πως δεν βλέπει άμεσες εξωτερικές απειλές, την ίδια στιγμή τόνισε ότι η Ρωσία θα απαντήσει επαρκώς στη ενεργοποίηση του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη και θα ενισχύσει σταδιακά τις αμυντικές της δυνατότητες, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας και Σεβαστούπολης.

Τα σημαντικότερα σημεία της ομιλίας του Πούτιν στο Συμβούλιο Ασφαλείας σχολιάζει, στη Russia Direct, ο επικεφαλής του Συμβουλίου για την Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Άμυνας, Φιόντορ Λουκιάνοφ.

Russia Direct: Σε ποιόν –κατά τη γνώμη σας– απευθύνθηκε κατά κύριο λόγο με την ομιλία του ο Πούτιν, στη Ρωσία ή στη Δύση;

Φιόντορ Λουκιάνοφ: Απευθύνθηκε και στους δυο, αλλά αυτή τη στιγμή, ο πιο σημαντικός αποδέκτης είναι η Δύση. Επισημαίνοντας τα βασικά σημεία, ο Πρόεδρος της Ρωσίας προσπάθησε να δείξει ότι η Ρωσία δεν επιδιώκει την αύξηση των εντάσεων, ούτε οποιαδήποτε πολιτική και ψυχολογική κλιμάκωση της σύγκρουσης (με τη Δύση και την Ουκρανία). Δείχνοντας η Δύση καλή θέληση και ευελιξία, τότε και η Ρωσία είναι έτοιμη να δείξει την ίδια καλή θέληση. Βέβαια, αυτό ειπώθηκε εμμέσως, όπως φάνηκε από τον τόνο της ομιλίας του.

RD: Εν τούτοις, ο Πούτιν δήλωσε ακόμη ότι η Ρωσία θα ενισχύσει την αμυντική ικανότητα της χώρας, και θα απαντήσει «επαρκώς» και «συμμετρικά» στη ενεργοποίηση του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη. Μήπως αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη διαβεβαίωση ότι δεν βλέπει άμεση εξωτερική απειλή;

ΦΛ: Σε αυτές τις περιπτώσεις, ένας ηγέτης δεν προβαίνει ποτέ σε οποιεσδήποτε κατηγορηματικές δηλώσεις. Ο Πούτιν λέει ότι, δεν υπάρχουν άμεσες απειλές. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν υπάρχουν έμμεσες και δυνητικές απειλές. Έτσι, θα υπάρξει ενίσχυση της άμυνας και επαρκής ανταπόκριση της χώρας, ώστε να αντέξει σε απειλές. Είναι άλλο πράγμα η λήψη προληπτικών μέτρων έναντι απειλών, κι άλλο η προετοιμασία για την άμεση αντιμετώπιση μιας άμεσης απειλής. Και ο Πούτιν δεν πιστεύει ότι το τελευταίο είναι πιθανό.

RD: Συμφωνείτε με την άποψη ότι ο Πούτιν έχει φοβηθεί, περισσότερο από ποτέ;

ΦΛ: Όχι, δεν πιστεύω ότι είναι φοβισμένος. Θα έλεγα ότι ο Πούτιν αντιμετωπίζει τις δυσκολότερες προκλήσεις ολόκληρης της προεδρικής θητείας του. Έχοντας εμπλακεί ενεργά στην ουκρανική κρίση από τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο, η Ρωσία πήρε ένα πολύ μεγάλο ρίσκο, στο πλαίσιο ενός τεράστιου στρατηγικού παιχνιδιού, που ξεκίνησε από την ένταξη της Κριμαίας στη Ρωσία και την ανάφλεξη των γεγονότων που ακολούθησαν. Και τώρα βλέπουμε αυτό το παιχνίδι να προχωρά: έχουμε πολύ δυνατούς αντιπάλους που παίζουν αρκετά επιδέξια σε αυτό το παιχνίδι. Ο Πούτιν, ως υπεύθυνος της διεξαγωγής αυτού του παιχνιδιού, βρίσκεται παγιδευμένος σε μια πολύ δύσκολη θέση, αντιμετωπίζοντας ισχυρότατη εξωτερική πίεση - ψυχολογική, οικονομική και πολιτική - με την απουσία μάλιστα, φανερών συμμάχων.

Και το θέμα δεν είναι εάν είναι φοβισμένος ή όχι, αλλά ότι βρίσκεται αντιμέτωπος με μια πολύ δύσκολη κατάσταση. Από τη μία πλευρά, πρέπει να ενεργήσει πολύ συνετά, απέναντι στην εξωτερική πίεση, ώστε να μην προκαλέσει μια πιο σοβαρή απομόνωση από τη Δύση και από την άλλη, να ανταποκριθεί στις προσδοκίες που ανέκυψαν στη Ρωσία (μετά την προσχώρηση της Κριμαίας), και να μην απογοητεύσει όσους θέλουν να υποστηρίξουν τους συμπατριώτες (στην Ανατολική Ουκρανία), καθώς αποτελούν μια ισχυρή δύναμη στη χώρα. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Πούτιν προσπαθεί να ελιχθεί.

RD: Θεωρείτε ότι θα μπορέσει να επηρεάσει τους αντάρτες στην Ανατολική Ουκρανία ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι συνέπειες της κρίσης; 

Φ.Λ.: Νομίζω ότι μπορεί, αλλά δεν πρέπει να θεωρούμε ότι η επιρροή είναι απολύτως ισχυρή. Αυτά που συμβαίνουν τώρα στην Ανατολική Ουκρανία έχουν χαοτικό χαρακτήρα με ασταθή δυναμική. Η λεγόμενη «πολιτική επιρροή» αποτελεί ευφημισμό στην προκειμένη περίπτωση. Αυτό που η Δύση απαιτεί από τη Ρωσία είναι ένα πολύ συγκεκριμένο βήμα: το μπλοκάρισμα των διαύλων υποστήριξης και βοήθειας από τη ρωσική επικράτεια.

Σε μια τέτοια περίπτωση, ο ουκρανικός στρατός θα συντρίψει γρήγορα τους αντάρτες. Αυτό επιδιώκει άλλωστε η Δύση. Για τον Πούτιν, όμως, αυτό το σενάριο είναι πολύ δύσκολο και επικίνδυνο, διότι αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να απογοητεύσει όχι μόνο αυτούς που αγωνίζονται στην Ανατολική Ουκρανία, αλλά και τους υποστηρικτές τους στη Ρωσία, οι οποίοι θα έβλεπαν ως προδοσία το μπλοκάρισμα της στήριξης. Έτσι, και πάλι, βρίσκεται σε μια πολύ δύσκολη θέση.

RD: Στην ομιλία του, ο Πούτιν τόνισε ότι η Ρωσία πρέπει να προστατέψει την οικονομία της από την εξωτερική πολιτική και τους πολιτικούς κινδύνους. Ποιες οικονομικές κινήσεις εννοεί, κατά τη γνώμη σας;
Φ.Λ: Αυτή την τοποθέτηση την αντιλαμβάνομαι ως πρόταση να ληφθεί ένα σύνολο μέτρων που θα προωθήσει ένα πιο βιώσιμο οικονομικό μοντέλο: με αντικατάσταση των εισαγωγών, αναζήτηση άλλων οικονομικών εταίρων, αλλά και με την βελτίωση των εγχώριων πόρων. Στην πραγματικότητα, είναι αυτό που πρέπει να γίνει σε κάθε περίπτωση με την οικονομία - με κυρώσεις ή χωρίς. Και δεν υπάρχουν άλλοι τρόποι για να βελτιωθεί η οικονομία, καθώς η Ρωσία δεν διαθέτει τέτοιους πόρους που να αναγκάσει κάποιον να μην ακολουθήσει τη γραμμή των ΗΠΑ.

RD: Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι ο Πούτιν θα πρέπει να αναγνωρίσει τα λάθη του και να ζητήσει συγγνώμη. Να περιμένουμε μια τέτοια κίνηση;
Φ.Λ: Όχι. Δεν τίθεται τέτοιο θέμα. Ο Πούτιν δεν είναι ιδιώτης, αλλά εκπρόσωπος της Ρωσίας. Σε γενικές γραμμές, οι κυβερνήσεις παραδέχονται την ενοχή τους απρόθυμα και σπάνια. Είτε είναι αναγκασμένες να το κάνουν με τη χρήση στρατιωτικής δύναμης (όπως στην περίπτωση με τη Γερμανία και την Ιαπωνία, αν και η Ιαπωνία δεν παραδέχθηκε πλήρως την ενοχή της μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο), ή αυτό γίνεται με μεγάλη απροθυμία, και όταν γίνεται τελικά, έχει παρέλθει πολύς χρόνος.

---

Διαβάστε ολόκληρη  τη συνέντευξη του Φιόντορ Λουκιάνοφ στο Russia Dierct.