Το ιδανικό «αντίο» ενός μύθου… Ο καλύτερος Έλληνας κολυμβητής στην Ιστορία

Έτσι έγινε, γιατί έτσι έπρεπε να γίνει… Ο κορυφαίος σύγχρονος Έλληνας αθλητής, ο καλύτερος Έλληνας κολυμβητής στην Ιστορία, ο άνθρωπος σύμβολο για τον ελληνικό αθλητισμό, δεν μπορούσε και δεν έπρεπε να κλείσει την καριέρα του χωρίς ένα Ολυμπιακό μετάλλιο.

Το έχασε για λίγο στο Λονδίνο, αλλά το γεγονός αυτό, όσο κι αν τον στενοχώρησε αρχικά, τον πείσμωσε να συνεχίσει για άλλη μία τετραετία. Στα 36 του χρόνια, απέναντι σε σαφώς νεότερους αθλητές, κολύμπησε στην Κοπακαμπάνα ακόμη 10 χιλιόμετρα και… ανέβηκε στο δεύτερο σκαλί του βάθρου. Κι ας είχε κλείσει τα μάτια από τον πόνο, όπως δήλωσε ο ίδιος λίγο μετά την κούρσα. Εμαθε άλλωστε να ζει με τον πόνο και την κούραση, έμαθε να ζει και να πρωταγωνιστεί πηγαίνοντας κόντρα στο ρεύμα.

Γεννημένος στις 19 Φεβρουαρίου 1980 στο Λίβερπουλ (τόπο καταγωγής της μητέρας του), ο Γιαννιώτης μεγάλωσε στην Κέρκυρα (τόπο καταγωγής του πατέρα του), όπου και μυήθηκε στο κολύμπι, αγωνιζόμενος στον τοπικό ΝΑΟΚ. Το ταλέντο του φάνηκε από τα πρώτα βήματά του και το καλοκαίρι του 1998 πήρε το «βάπτισμα του πυρός» σε μεγάλες διοργανώσεις, συμμετέχοντας στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα εφήβων/νεανίδων, στην Αμβέρσα. Λίγο καιρό αργότερα πήρε μεταγραφή στον Ολυμπιακό, μετακόμισε στην Αθήνα και εγκαινίασε τη συνεργασία του με τον προπονητή Νίκο Γέμελο, την οποία συνέχισε μέχρι τέλους και η οποία «σημάδεψε» την αθλητική σταδιοδρομία του.

Σε ηλικία 19 ετών ο Γιαννιώτης είναι ήδη στέλεχος της εθνικής ομάδας κολύμβησης, συμμετέχοντας στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα 25άρας πισίνας του Χονγκ Κονγκ και τα Ευρωπαϊκά της Κωνσταντινούπολης (50άρα) και της Λισαβόνας (25άρα). Ένα χρόνο αργότερα παίρνει μία… πρώτη γεύση από Ολυμπιακούς, καθώς δίνει το «παρών» στους Αγώνες του Σίδνεϊ, ενώ τον Δεκέμβριο του 2000 συμμετέχει για πρώτη φορά σε τελικό μεγάλης διοργάνωσης, παίρνοντας την 7η θέση στα 1.500μ. ελεύθερο στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα 25άρας πισίνας στη Βαλένθια.

Η επόμενη τετραετία σηματοδοτεί την πρώτη «χρυσή εποχή» του Σπύρου Γιαννιώτη. Το 2001 γίνεται ο πρώτος Έλληνας (άνδρας) κολυμβητής που μετέχει σε τελικό Παγκοσμίου Πρωταθλήματος, τερματίζοντας 7ος στα 400μ. ελεύθερο στην Φουκουόκα. Την ίδια χρονιά κατακτά δύο χρυσά μετάλλια στους Μεσογειακούς Αγώνες της Τύνιδας. Το 2002 στο Βερολίνο είναι μέλος της ομάδας 4Χ200μ. ελεύθερο, που χαρίζει στη χώρα μας το πρώτο μετάλλιο (χάλκινο) σε Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα κολύμβησης, ενώ στην αντίστοιχη διοργάνωση του 2004, στη Μαδρίτη, «αγγίζει» το βάθρο και σε ατομικό αγώνισμα, καταλαμβάνοντας τελικά την τέταρτη θέση στα 1.500μ. ελεύθερο.

Το αποκορύφωμα της «χρυσής» τετραετίας έρχεται στον καταλληλότερο τόπο και χρόνο, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Ο Γιαννιώτης «γράφει» ιστορία στο κολυμβητήριο του ΟΑΚΑ, καθώς γίνεται ο μοναδικός Έλληνας κολυμβητής μετά το 1896 που συμμετέχει σε δύο τελικούς, ενώ η πέμπτη θέση που καταλαμβάνει στα 1.500μ. ελεύθερο είναι η καλύτερη για τη χώρα μας στην ιστορία των Ολυμπιακών (εξαιρουμένης της διοργάνωσης του 1896).

Η επόμενη διετία θα αποδειχθεί προβληματική. Τη στιγμή που η ελληνική κολύμβηση γνωρίζει πρωτοφανείς επιτυχίες με τους Άρη Γρηγοριάδη, Γιάννη Δρυμωνάκο και Νέρι Νιαγκουάρα, ο Γιαννιώτης εμφανίζεται πολύ κατώτερος του αναμενομένου στο Παγκόσμιο του Μόντρεαλ, το 2005, ενώ στο Ευρωπαϊκό του 2006 μπαίνει μεν στον τελικό των 400μ., σημειώνοντας μάλιστα πανελλήνιο ρεκόρ, αλλά αποτυγχάνει στο βασικό αγώνισμά του, τα 1.500μ. Ο κύκλος φαίνεται να κλείνει…

Κάπου εκεί, μακριά πια από τα φώτα της δημοσιότητας, ο Γιαννιώτης μαζί με το Νίκο Γέμελο παίρνουν μία απόφαση με πολύ μεγάλο ρίσκο: να στρέψουν την προσοχή τους στην (σχεδόν άγνωστη στην Ελλάδα) κολύμβηση σε ανοιχτή θάλασσα. Μία ενδεχόμενη αποτυχία, την οποία πολλοί προεξοφλούσαν, θα αποτελούσε την χαριστική βολή στην υστεροφημία του κοκκινομάλλη πρωταθλητή. Στην ουσία, ήταν μία απόφαση εκτός των ορίων της -κοινής- λογικής.

Ακολουθούν κάποιοι μήνες εντατικής προπόνησης και, τα ξημερώματα της 18ης Μαρτίου 2007, ο Γιαννιώτης βρίσκεται στην πλατφόρμα εκκίνησης του αγώνα 5χλμ. του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος υγρού στίβου της Μελβούρνης, δοκιμάζοντας για πρώτη φορά τις δυνάμεις του εκτός πισίνας. Θα χρειαστεί 56 λεπτά, 56 δευτερόλεπτα και 6 δέκατα για να ολοκληρώσει τη διαδρομή και πριν από αυτόν έχουν τερματίσει μόλις δύο αθλητές. Εκείνο το πρωί, οι… αγουροξυπνημένοι δημοσιογράφοι κοιτούν και ξανακοιτούν τα επίσημα αποτελέσματα, ψάχνοντας να βρουν ένα λάθος που δεν υπάρχει… Ο Γιαννιώτης έχει πετύχει το ακατόρθωτο: δίνει νέα ώθηση στην καριέρα του και ταυτόχρονα βάζει στον υπερκορεσμένο (λόγω “Αθήνα 2004”) «χάρτη» του ελληνικού αθλητισμού ένα νέο άθλημα. Σύντομα θα βρει μιμητές, πρώτα την -κατά ένα χρόνο μεγαλύτερή του- Μαριάννα Λυμπερτά και στη συνέχεια νέα παιδιά (Αραούζου, Φωκαΐδης), που σταδιακά μετατρέπουν την Ελλάδα σε μία άκρως υπολογίσιμη δύναμη του open water.

Ο ακούραστος Κερκυραίος, όμως, έχει αλλού το μυαλό του: το μεγάλο «στοίχημα» είναι η πρόκριση -και εν συνεχεία η διάκριση- στους Ολυμπιακούς του Πεκίνου. Η κολύμβηση ανοιχτής θάλασσας κάνει το 2008 ντεμπούτο στο Ολυμπιακό πρόγραμμα, αλλά με το αγώνισμα των 10χλμ., που έχει τελείως διαφορετικές απαιτήσεις από το 5άρι. Ο αναγεννημένος Γιαννιώτης αποδεικνύεται πιστός στο ραντεβού του, καθώς, με την ένατη θέση που καταλαμβάνει στο Παγκόσμιο της Σεβίλης, εξασφαλίζει το «εισιτήριο» για την κινεζική πρωτεύουσα. Πηγαίνει στο Πεκίνο έχοντας στο μυαλό του ότι μπορεί να επιστρέψει ακόμη και με μετάλλιο. Συμμετέχει για… ζέσταμα στα 1.500μ. ελεύθερο και διαλύει το πανελλήνιο ρεκόρ, πετυχαίνοντας και τον μοναδικό άθλο που δεν είχε καταφέρει στην πισίνα: να κατέβει τα 15 λεπτά.

Όμως την κρίσιμη ημέρα, στα 10χλμ., όλα πηγαίνουν στραβά. Ενώ ο Έλληνας πρωταθλητής κάνει την κούρσα του και είναι επικεφαλής, προσπαθώντας να αποφύγει τον συνωστισμό και το αναπόφευκτο… ξύλο, βλέπει ένα «μπουλούκι» αθλητών (έτσι το περιέγραψε ο ίδιος) να τον προσπερνάει, χάνει τον έλεγχο και την αυτοσυγκέντρωσή του και καταποντίζεται. Η 16η θέση της τελικής κατάταξης είναι μία τεράστια απογοήτευση, για τον ίδιο και τον προπονητή του, αλλά και για ολόκληρη την ελληνική αποστολή. Το χρυσό μετάλλιο στο Ευρωπαϊκό του Ντουμπρόβνικ, λίγες εβδομάδες αργότερα, δεν είναι αρκετό για παρηγοριά. Η σκέψη της αποχώρησης στριφογυρίζει ξανά στο μυαλό του.

Η προετοιμασία για την επόμενη σεζόν είναι σχετικά πλημμελής και θέτει ερωτηματικά, στα οποία ο Γιαννιώτης απαντά με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Στο Παγκόσμιο της Ρώμης ανεβαίνει ξανά στο βάθρο των 5χλμ., αυτή τη φορά μάλιστα ένα σκαλί πιο πάνω (δεύτερος), ενώ πραγματοποιεί εξαιρετική εμφάνιση και στα 10χλμ., όπου τερματίζει έκτος. Η «αλυσίδα» των επιτυχιών συνεχίζεται στο Ευρωπαϊκό του 2010, όπου κατακτά χρυσό στο ομαδικό και χάλκινο στα 5χλμ.

Και μετά ήρθε η Σανγκάη. Ο Γιαννιώτης είναι πια ένα από τα φαβορί, συγκαταλέγεται στα κορυφαία ονόματα του open water, αλλά αυτά δεν τον φορτώνουν με επιπλέον βάρος. Πριν ταξιδέψει στην Κίνα, θέτει ξεκάθαρο στόχο να πλασαριστεί στη 10άδα των 10χλμ. και να πάρει απευθείας την πρόκριση για τους Ολυμπιακούς του Λονδίνου. Θα τα καταφέρει και μάλιστα… λίγο καλύτερα απ΄όσο υπολόγιζε, καθώς επιστρέφει στην Αθήνα με ένα χρυσό μετάλλιο στο 10άρι και (ακόμη) ένα ασημένιο στο 5άρι. Στο τέλος του 2011 αναδεικνύεται κορυφαίος αθλητής της χρονιάς στην ψηφοφορία του ΠΣΑΤ και ξεκινά την προετοιμασία του για το μεγάλο ραντεβού της βρετανικής πρωτεύουσας.

Το Λονδίνο τον πληγώνει. Η τέταρτη θέση είναι η κορυφαία που έχει πάρει ως τότε Ελληνας κολυμβητής σε Ολυμπιακούς Αγώνες (πλην του 1896), αλλά για τον Γιαννιώτη δεν ήταν αρκετή. Ηθελε το μετάλλιο, ονειρευόταν το χρυσό, όμως ο… νεοφερμένος στην ανοιχτή θάλασσα Ουσάμα Μελούλι άλλαξε τα δεδομένα της κούρσας, ευνοήθηκε από το γεγονός ότι ο αγώνας έγινε σε λίμνη και όχι στη θάλασσα και κέρδισε. Ο Ελληνας πρωταθλητής προσπάθησε να ακολουθήσει τον ξέφρενο ρυθμό του Τυνήσιου, αλλά στο τέλος έμεινε από δυνάμεις και περιορίστηκε στην τέταρτη θέση. Το -απολύτως ανθρώπινο- ξέσπασμά του μετά την κούρσα θα μείνει χαραγμένο στη μνήμη όσων το έζησαν από κοντά.

Οσο όμως κι αν τον πείραξε η απώλεια του μεταλλίου, ο Γιαννιώτης είναι γεννημένος πρωταθλητής και ως τέτοιος αφήνει πίσω του το παρελθόν. Από τη στιγμή που αποφάσισε να συνεχίσει, έστω και με πιο χαλαρή προετοιμασία, ήταν δεδομένο πως θα εμφανιστεί ανταγωνιστικός στη Βαρκελώνη, ελάχιστοι όμως πίστευαν ότι θα μπορούσε να επαναλάβει το θρίαμβο της Σανγκάης. Όμως η λογική δεν είναι το… φόρτε του Έλληνα πρωταθλητή. Αψηφά και πάλι τους κανόνες της και επιστρέφει στην Αθήνα έχοντας διατηρήσει τον παγκόσμιο τίτλο στα 10χλμ. και με ένα ασημένιο στο ομαδικό. Αυτή τη φορά δοκιμάζει και τον “υπερ-μαραθώνιο” των 25χλμ., όπου πηγαίνει “καρφί” για το χρυσό, χάνει όμως μία στροφή και υποχρεώνεται να γυρίσει πίσω, μένοντας τελικά έκτος. Δεν το ξαναδοκίμασε…

Μετά από μία σχετικά “σβηστή” χρονιά (όπου και πάλι πάντως πήρε ασημένιο με το ομαδικό στο Ευρωπαϊκό του Βερολίνου), ο Γιαννιώτης οριστικοποιεί τη μεγάλη απόφαση: θα συνεχίσει ως το Ρίο, για να κυνηγήσει αυτό που έχασε στο Λονδίνο. Πρώτος σταθμός είναι το Παγκόσμιο του Καζάν, όπου μία θέση στη δεκάδα αρκεί για το Ολυμπιακό εισιτήριο. Ο Κερκυραίος δυσκολεύεται απέναντι στη νεότερη γενιά αθλητών, αλλά στο φινάλε όχι απλώς παίρνει την πρόκριση, αλλά ανεβαίνει και στο τρίτο σκαλί του βάθρου.

Μια τελευταία χρονιά, μια τελευταία προετοιμασία… Ατελείωτες ώρες προπόνησης, εβδομάδες ολόκληρες σε καμπ, μακριά από την οικογένειά του, υπό το άγρυπνο βλέμμα του Νίκου Γέμελου, με τη συντροφιά της συναθλήτριάς του Κέλλυς Αραούζου, που τον βλέπει κάτι ανάμεσα σε μεγάλο αδελφό, πατέρα και… θεό. Η αποθέωση στον Άλιμο, κατά την τελευταία συμμετοχή του σε Πανελλήνιο Πρωτάθλημα πισίνας, όπου φτάνει τους 32 ατομικούς τίτλους. Ενα τελευταίο ταξίδι για το Ρίο, ολη η γνώριμη διαδικασία πριν τον αγώνα και μετά μία ώρα και 53 λεπτά στα άγρια νερά της Κοπακαμπάνα. Το τελευταίο χτύπημα στην πλακέτα τερματισμού έρχεται μερικά κλάσματα του δευτερολέπτου πιο αργά απ΄ ό,τι θα έπρεπε για να του χαρίσει τον τίτλο, αλλά το απωθημένο του Ολυμπιακού μεταλλίου δεν υπάρχει πια. Ο θρύλος, έγινε μύθος… Γιατί έτσι έπρεπε να γίνει, κι έτσι έγινε… Καλή ξεκούραση, Σπύρο!

Οι συμμετοχές του Σπύρου Γιαννιώτη σε μεγάλες διοργανώσεις:

ΣΤΗΝ ΠΙΣΙΝΑ

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ

2000 (Σίδνεϊ): 20ος 400μ. ελεύθερο, 21ος 1.500μ. ελεύθερο

2004 (Αθήνα): 5ος 1.500μ. ελεύθερο, 7ος 400μ. ελεύθερο

2008 (Πεκίνο): 12ος 1.500μ. ελεύθερο, 24ος 400μ. Ελεύθερο

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΑ

2001 (Φουκουόκα): 7ος 400μ. ελεύθερο, 9ος 1.500μ. ελεύθερο, 18ος 800μ. ελεύθερο

2003 (Βαρκελώνη): 17ος 1.500μ. ελεύθερο

2005 (Μόντρεαλ): 18ος 1.500μ. ελεύθερο, 23ος 400μ. ελεύθερο, 23ος 800μ. ελεύθερο

2007 (Μελβούρνη): 20ος 1.500μ. Ελεύθερο

ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΑ

1999 (Κωνσταντινούπολη): 16ος 1.500μ. ελεύθερο, 17ος 400μ.ελεύθερο

2000 (Ελσίνκι): 12ος 400μ. ελεύθερο, 13ος 1.500μ. ελεύθερο

2002 (Βερολίνο): 3ος 4Χ200μ. ελεύθερο, 9ος 400μ. ελεύθερο, 11ος 1.500μ. ελεύθερο

2004 (Μαδρίτη): 4ος 1.500μ. ελεύθερο, 4ος 4Χ200μ. ελεύθερο, 9ος 400μ. ελεύθερο

2006 (Βουδαπέστη): 8ος 400μ. ελεύθερο, 12ος 1.500μ. ελεύθερο

2008 (Αϊντχόφεν): 5ος 1.500μ. Ελεύθερο

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΑ (25άρας)

1999 (Χονγκ Κονγκ): 16ος 1.500μ. ελεύθερο, 29ος 200μ. ελεύθερο

2000 (Αθήνα): 9ος 4Χ200μ. ελεύθερο, 17ος 1.500μ. ελεύθερο

2002 (Μόσχα): 7ος 4Χ200μ. ελεύθερο, 12ος 1.500μ. ελεύθερο, 25ος 400μ. ελεύθερο

ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΑ (25άρας)

1999 (Λισαβόνα): 10ος 1.500μ. ελεύθερο, 13ος 400μ. ελεύθερο

2000 (Βαλένθια): 7ος 1.500μ. ελεύθερο, 10ος 400μ. ελεύθερο

2001 (Αμβέρσα): 5ος 400μ. ελεύθερο, 6ος 1.500μ. ελεύθερο

2002 (Ριέσα): 7ος 1.500μ. ελεύθερο, 8ος 400μ. ελεύθερο

2003 (Δουβλίνο): 13ος 400μ. ελεύθερο, 14ος 1.500μ. ελεύθερο

2004 (Βιένη): 8ος 1.500μ. ελεύθερο, 11ος 400μ. ελεύθερο, 45ος 200μ. ελεύθερο

ΣΤΗΝ ΑΝΟΙΧΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ

2008 (Πεκίνο): 16ος 10χλμ. 2012 (Λονδίνο): 4ος 10χλμ.

2016 (Ρίο ντε Τζανέιρο): 2ος 10χλμ.

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΑ

2007 (Μελβούρνη): 3ος 5χλμ., 31ος 10χλμ.

2008 (Σεβίλη): 9ος 10χλμ.

2009 (Ρώμη): 2ος 5χλμ., 6ος 10χλμ.

2010 (Ρόμπερβαλ): 5ος 5χλμ.

2011 (Σανγκάη): 1ος 10χλμ., 2ος 5χλμ., 6ος ομαδικό 5χλμ.

2013 (Βαρκελώνη): 1ος 10χλμ., 2ος ομαδικό 5χλμ., 6ος 25χλμ.

2015 (Καζάν): 3ος 10χλμ., 8ος ομαδικό 5χλμ.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΑ

2008 (Ντουμπρόβνικ): 1ος 5χλμ., 4ος ομαδικό 5χλμ., 6ος 10χλμ.

2010 (Μπάλατον): 1ος ομαδικό 5χλμ., 3ος 5χλμ., 7ος 10χλμ.

2014 (Βερολίνο): 2ος ομαδικό 5χλμ., 8ος 10χλμ.

2016 (Χόορν): 5ος 10χλμ.

Ο Γιαννιώτης έχει κατακτήσει ακόμη έξι μετάλλια (δύο χρυσά, τρία ασημένια και ένα χάλκινο) σε Μεσογειακούς Αγώνες, μετάλλια σε παγκόσμια στρατιωτικά πρωταθλήματα (μεταξύ αυτών ένα χρυσό), ενώ το 2012 ήταν πρώτος στη γενική κατάταξη του Παγκοσμίου Κυπέλλου 10χλμ. Έχει πανηγυρίσει 32 ατομικές νίκες σε Πανελλήνια Πρωταθλήματα (στην πισίνα), όπου είναι ο απόλυτος ρέκορντμαν, ενώ κατέκτησε όλους τους τίτλους με τον Ολυμπιακό από την πρώτη χρονιά που μετακόμισε στο λιμάνι (1999). Είναι επίσης κάτοχος του πανελληνίου ρεκόρ στα 400μ. ελεύθερο (3:48.67 από τις 31 Ιουλίου 2006 στη Βουδαπέστη), στα 800μ. (7:55.67) και στα 1.500μ. (14:53.32).

Τα δύο τελευταία ρεκόρ τα πέτυχε στην ίδια κούρσα στο Πεκίνο, στις 15 Αυγούστου 2008, και ιδίως το ρεκόρ των 1.500μ. λογικά θα περάσουν πολλά χρόνια για να καταρριφθεί. Συνολικά στο αγώνισμα αυτό έχει καταρρίψει 13 φορές το πανελλήνιο ρεκόρ, του οποίου είναι κάτοχος συνεχώς από το 2000, με εξαίρεση ένα τετράμηνο το 2004, όταν το είχε πάρει ο Γιώργος Διαμαντίδης. Εχει αναδειχθεί τρεις φορές κορυφαίος αθλητής της χρονιάς στα βραβεία του Πανελληνίου Συνδέσμου Αθλητικών Συντακτών (2011, 2012 και 2013).

[Πηγή: Mignatiou.com, Γιάννης Δημητρόγλου στην ιστοσελίδα του ΑΠΕ-ΜΠΕ]