Καζαντζάκης και Σικελιανός στο Άγιον Όρος

Η νέα ταινία του Γιάννη Σμαραγδή

«Όλοι υπηρετούμε το Σχέδιο του Θεού»!

Γιάννης Σμαραγδής

Ο διακεκριμένος σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής, μετά τις ταινίες για τον Κωνσταντίνο Καβάφη, τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο (Ελ Γκρέκο) και τον Ιωάννη Βαρβάκη, ετοιμάζει την νέα ταινία του με θέμα την ζωή και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη.

Σε μια σκηνή από το σενάριο, ο Καζαντζάκης με τον Σικελιανό βρίσκονται μαζί στο Άγιον Όρος, που χωρίς αυτό δεν θα υπήρχε ουτε Αναγέννηση ούτε δυτικός πολιτισμός, κατά τον σκηνοθέτη... Η ταινία θα κυκλοφορήσει στις κινηματογραφικές αίθουσες το 2017.

Αποκλειστική Συνέντευξη στην Πεμπτουσία του καταξιωμένου σκηνοθέτη Γιάννη Σμαραγδή: (Ερωτήσεις: Πέτρος Παναγιωτόπουλος, Υπεύθυνος Περιεχομένου Πεμπτουσίας)

- Πρώτα από όλα χαιρόμαστε Κύριε Σμαραγδή για την παραχώρηση αυτής της συνέντευξης. Χαιρόμαστε επίσης που μετά από πολλές και δύσκολες προσπάθειες τριών ολόκληρων χρόνων επιτέλους ξεκινάτε τα γυρίσματα της νέας σας ταινίας «ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ».

Πράγματι, θέλω να πιστεύω ότι ξεκινάμε (με την ευλογία του Θεού) τα γυρίσματα της ταινίας, από την Κρήτη στις 26 Σεπτεμβρίου. Μάλιστα πριν από λίγες ημέρες έλαβα ένα απροσδόκητο τηλεφώνημα από τον Ιερέα του χωριού Γωνιές Μαλεβιζίου της Κρήτης, από όπου κατάγομαι.

Ο άγνωστος σε μένα Ιερέας έκανε την ευγενική σκέψη να έρθει στο χώρο των γυρισμάτων στο νησί και να κάνει εναρκτήριο αγιασμό και να θέσει την ταινία κάτω από την ευλογία του Θεού. Το βρήκα εξαιρετικά ευγενές, συμβολικό και εν τέλει ‘καλό σημάδι’ γιατί καμιά από τις ανθρώπινες πράξεις που διεκδικεί να υπηρετήσει το ‘καλό’ δεν μπορεί να συντελεστεί χωρίς την ευλογία του Θεού…

Το εξέλαβα ως πολύ καλό, ευοίωνο σημάδι.

- Εκτός του ότι είστε Κρητικός, διατηρείτε ισχυρούς δεσμούς με το νησί σας… Πρόσφατα μάλιστα ενισχύσατε τους δεσμούς σας με την Ορθόδοξη Ακαδημία της Κρήτης.

Πράγματι… Η γυναίκα μου και ο ομιλών δωρίσαμε μέρος από τους αναδημιουργημένους πίνακες για τις ανάγκες της ταινίας μας «EL GRECO» στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης στο Κολυμπάρι Χανιών. Η Δωρεά αυτή έγινε κατόπιν της σοφής επιμονής του ιδιαίτερα φωτισμένου Γενικού Διευθυντή της Κώστα Ζορμπά (φίλου πλέον) και εξ αυτού δημιουργήθηκε μια πνευματική σχέση, ένας πνευματικός βατήρας που μου δίνει δύναμη και πίστη για το μελλούμενο έργο μου.

Έκτοτε, συνάντησα τον Παναγιότατο Πατριάρχη Βαρθολομαίο, μεγάλο Ηγέτη-Ιεράρχη με ιδιαίτερη πνευματικότητα, ένα πέλαγος καλοσύνης, ευφυΐας και θετικής ενέργειας, που είναι τύχη και ευλογία για την ορθοδοξία και τη πατρίδα μας.

Στην Κρήτη, επίσης γνώρισα δυο Μητροπολίτες της Νέας Γενιάς: Τον Μητροπολίτη Ευγένιο Ρεθύμνου (ένα Κρητίκαρο) ο οποίος έχει γράψει ένα έξοχο αφιερωματικό λεύκωμα για τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, τον ευγενέστατο και ήπιων τόνων Μητροπολίτη Κισσάμου και Σελίνου Αμφιλόχιο.

Τον Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου και καθηγητή Πανεπιστημίου στη Θεσσαλονίκη Ανδρέα Νανάκη, τον οποίο είχα γνωρίσει το 1996 ως θεατή σε μια προβολή στη Κρήτη της ταινίας μου ΚΑΒΑΦΗΣ.

Στο κύλισμα του χρόνου τον συνάντησα ξανά (όμορφος πάντα και πνευματικός…) ο οποίος έχει γράψει μια εμπεριστατωμένη μελέτη με πολύ ΑΓΑΠΗ για τον Καζαντζάκη και το τελευταίο του ‘ταξίδι’ του στο Ηράκλειο. Εκεί αποκαθιστά πλήρως την αλήθεια γύρω από τον ψευδή μύθο ότι η εκκλησία ήταν απούσα από τη κηδεία του ενώ η αλήθεια είναι ότι η εξόδιος ακολουθία στο Ναό του Αγίου Μηνά στο γενέθλιο Ηράκλειο (του Καζαντζάκη και του γράφοντος) εψάλλει από τις εκκλησιαστικές αρχές, παρουσία του τότε Αρχιεπισκόπου Κρήτης κυρού Ευγένιου…

Αυτή είναι η αλήθεια και αυτό θα το καταγράψει η ταινία…!!!

Κατά μία «παράξενη» συγκυρία ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης Ευγένιος είχε χειροτονήσει και τον πρωτοπρεσβύτερο Αλέξανδρο Καρλούτσο, της Αρχιεπισκοπής Αμερικής με τον οποίο συναντηθήκαμε πρόσφατα στη Νέα Υόρκη, έναν εξαίρετο κληρικό, καλό Έλληνα, καλό Χριστιανό και καλό πατριώτη…

Στιγμιότυπο της ταινίας του Γιάννη Σμαραγδή «Καβάφης»

- Να υποθέσουμε ότι σας συμπαραστέκονται στο δύσκολο έργο που αναλάβατε να γυρίσετε μια ταινία για τον Νίκο Καζαντζάκη που έχουνε ειπωθεί μεγάλες ανακρίβειες και πολλά ψεύδη για την σχέση της Εκκλησίας με τον Κρητικό Συγγραφέα;

Η στήριξη του πολιτισμού θα πρέπει να είναι μέσα στις προτεραιότητες της εκκλησίας, διότι λειτουργεί ως πνευματική τροφή του ανθρώπου και εν τέλει βοηθάει τον κάθε άνθρωπο με πίστη να βρει τον ανώτερό του εαυτό, συμπληρωματικά με την Εκκλησία, όμως η γενική εντύπωση που υπάρχει στο μέσο άνθρωπο είναι ότι η Εκκλησία δεν βοηθάει τον πολιτισμό έξω από την εκκλησία και ότι η εκκλησία ζει για τον εαυτό της και όχι για όλη τη κοινωνία. Ωστόσο, η άποψή μου είναι ότι η Εκκλησία βοηθάει τον πολιτισμό ως οφείλει, ακριβώς γιατί μόνον με την πίστη και την ανώτερη γνώση αλλά και τον πολιτισμό ο κάθε άνθρωπος θα μπορέσει να κατανοήσει και να βελτιώσει την ύπαρξή του στον κόσμο.

- Πρόσφατα μάλιστα η Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης σας έκανε την ξεχωριστή τιμή να είστε ο κύριος ομιλητής στην εορτή της Ορθοδοξίας.

Πράγματι ήταν μια ξεχωριστή τιμή και ακόμα περισσότερο από όσα είπε ο Γενικός Διευθυντής της Ορθόδοξης Ακαδημίας Κρήτης κ. Κωνσταντίνος Ζορμπάς.

Σας παραθέτω τα πολύ τιμητικά λόγια του:

«Η Τέχνη, ως η μοναδική εκείνη δύναμη του φωτός που νικά κάθε σκοτάδι, αποτελεί τη μόνη διέξοδο από τ’ αδιέξοδα του καιρού μας. Ο Γιάννης Σμαραγδής, ως τεχνίτης του φωτός, βαδίζει κι’ εκείνος στα χνάρια των μορφών που ενέπνευσαν τον ίδιο και το έργο του και διακηρύσσει παντού τη νίκη του φωτός επί του σκότους, τη νίκη της Ανέσπερης Αγάπης.

Ο σημαντικός σκηνοθέτης κ. Σμαραγδής «είναι προσηλωμένος στην Κρητική Ματιά, κατά την οποία: “Η ζωή είναι ανήφορος και πρέπει να τον ανέβουμε με αξιοπρέπεια και ανδρεία”».

Κλείνω την εκδήλωση με ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το κείμενο του Μίμη Τσακωνιάτη, του συγγραφέα του υπό έκδοση βιβλίου «Γιάννης Σμαραγδής: Ο Αρχιτέκτονας της Ψυχής» και με το οποίο λέει, «Είναι συναρπαστικό πόσο αρχέγονοι είναι οι δημιουργικοί σπόροι Φωτός του μέγιστου εν ζωή Έλληνα σκηνοθέτη Γιάννη Σμαραγδή καθώς προέρχονται κατευθείαν από τους λαμπερούς καρπούς των ιδίων των θείων αρχέτυπων και ποτίζονται από την κρήνη της Μνημοσύνης… Μήπως αυτός ο καλλιτέχνης δεν είναι ένας αληθινός σπορέας του Λόγου του Θεού καθώς κάθε φορά με τις ταινίες του φυτεύει αγαθές βόμβες Αγάπης που εκρήγνυνται βαθιά μέσα στις ψυχές των θεατών και τις καταυγάζουν με Φως…;».

Από την συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας με σημαντικούς Ελληνες κινηματογραφιστές, Νοέμβριος 2015.

Η συνάντηση έγινε με πρωτοβουλία της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών (ΕΕΣ) και του προέδρου της, Χάρη Παπαδόπουλου (όρθιος πίσω). Δεύτερος από αριστερά Μ. Μανουσάκης, δίπλα του, Ν. Κούνδουρος, Πρ. Παυλόπουλος, Γιάννης Σμαραγδής.

- Κύριε Σμαραγδή, εσείς ως κορυφαίος Σκηνοθέτης της χώρας μας και όπως όλοι ξέρουμε αριστερών καταβολών, πιστεύετε στο Θεό;

Πολύ ωραία ερώτηση… Και βέβαια πιστεύω και όχι μόνο πιστεύω στο Θεό, αλλά θεωρώ πλέον ότι όλοι μας υπηρετούμε το σχέδιο του Θεού.

Στην ομιλία μου στο Ο.Α.Κ. με τίτλο ‘Όταν το φως του Θεού ενεργοποιεί τα όνειρα’, μέσα στα άλλα (επιτρέψτε μου να αναφέρω) είπα:

«Η αναγκαιότητα της Τέχνης είναι επιτακτική παρά ποτέ, καθώς δημιουργεί οροπέδια καταφυγής της ανθρώπινης ψυχής». Έτσι, «στην Εκκλησία πηγαίνει ο άνθρωπος για να εμβαπτιστεί στο φως του Θεού. Τα έργα Τέχνης υπάρχουν εκεί για να τα ανακαλέσεις, την ώρα που η ψυχή τα έχει ανάγκη». Γιατί ο ελληνικός πολιτισμός είναι απόλυτα συνδεδεμένος από την εποχή του Ομήρου μέχρι τους καιρούς μας, με τη θάλασσα, το φως και από την αλλαγή της χρονολογίας μέχρι τις μέρες μας με την Ορθοδοξία» και η Ελλάδα είναι η μεγαλύτερη δύναμη στον κόσμο στην Ποίηση» καθώς όλα αυτά τα έργα τα οποία μνημονεύουμε και μέσα από αυτά παίρνουμε παρηγοριά ψυχής, έχουν σχέση με την Ορθοδοξία. Τούτο συμβαίνει διότι, δεν μπορεί να εκφραστεί το μέσα ανώτερο σώμα του Ελληνισμού, αν δεν είναι εμβαπτισμένο στο φως της Ορθοδοξίας.

Στη συνέχεια, ξεδιπλώνοντας την προσωπική μου και συνάμα δημόσια εξομολόγησή μου, κατέθεσα ότι ζούσα, όμως, παρ’ όλα αυτά ένα μικρό προσωπικό εσωτερικό μαντείο μού έλεγε πως η ζωή είναι “αλλού”… Νομίζω ότι αυτό μ’ έσωσε και ακριβώς εκεί έγινε μια μετάλλαξη. Άρχιζα να διαβάζω Ελύτη, Παπαδιαμάντη, Σεφέρη και κείμενα Αγιοσύνης. Έτσι, όταν άρχισα ν’ αποκτάω συναίσθηση της ύπαρξής μου και να διεκδικώ να ενταχθώ μέσα στο φως το ελληνικό και της Ορθοδοξίας τότε μέσα σ’ αυτό το εσωτερικό κλίμα του φωτός, κατ’ όναρ εμπνεύστηκα και συνέλαβα την ιδέα για την ταινία του «Καλή σου νύχτα κυρ Αλέξανδρε».

Είπα επίσης ότι, «η Τέχνη, όπως και η Εκκλησία συμφιλιώνει», πως δεν πρέπει να λησμονούμε πως υπάρχει πάνω από μας το αόρατο, που είναι ισχυρότερο από το ορατό, αλλά και πως το φως για να σου μιλήσει, δηλαδή ο Θεός, θα πρέπει να το ανακαλέσεις και θα πρέπει να το πιστέψεις για να λάβεις την ευλογία.

O ηθοποιός Βασίλης Διαμαντόπουλος ως Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στο έργο του Γιάννη Σμαραγδή «Καλή σου νύχτα κυρ Αλέξανδρε»

- Έτσι τελειώσατε την ομιλία σας;

Όχι, κλείνοντας είπα τους στίχους του Οδυσσέα Ελύτη:

«Το ασήμωμα της Παναγιάς πάνω στα νερά». Και πρόσθεσα: «Μοίρα και τύχη να είμαστε Έλληνες, Ορθόδοξοι, άνθρωποι της αγάπης και πρέπει να αναδείξουμε τον ανώτερό μας εαυτό. Να ανορθωθούμε, όπως οι ήρωες του Greco. Τους ωθεί να εισέλθουν στο θείο φως. Για να εισέλθεις στο θείο φως πρέπει να κάνεις το καλό, να βγεις από το εγώ σου, να μετακινηθείς στο εμείς, να γίνεις χρήσιμος στους άλλους. Εκεί μας οδηγεί η ελευθερία της Ορθοδοξίας. Ως εκ τούτου «λάμπει μέσα μου εκείνο που αγνοώ, ωστόσο λάμπει». Τώρα πια ξέρω τι είναι αυτό που λάμπει μέσα μου. Είναι η αγάπη του Θεού διά του Χριστού που όλοι έχουμε εντός μας. Φως εκ φωτός».

- Τι είναι αυτό που σας κάνει να ασχολείστε με μεγάλες προσωπικότητες Ελλήνων, ώστε έτσι όπως έχουμε διαβάσει σε κάποιο έντυπο να σας κατηγορούν ότι δεν κάνετε βιογραφίες αλλά αγιογραφίες;

Θέλω να ευχαριστήσω αυτούς που τα γράφουν γιατί είναι ότι καλύτερο θα μπορούσε να πει κανείς για το έργο που έχω αναλάβει να διαχειριστώ, ή αλλιώς, που μου ‘δόθηκε’ ως διάμεσος να κατασκευάσω…

Αυτοί βεβαίως το λένε ως κατηγόρια… αλλά… αν είχαν καταλάβει θα το έλεγαν επαινετικά… Ας είναι… Τους κατανοώ και τους συμπονώ…

- Πιστεύουμε πως δεν θα προκαλούν τα πρόσωπα και τα θέματα με αρνητικό πρόσημο, αυτό συμβαίνει;

Αυτό ακριβώς συμβαίνει…

Γιατί να με προκαλούν; Είναι σαν να έχετε μπροστά σας τη γαλάζια θάλασσα και ένα σκουπιδότοπο. Εσείς δεν θα διαλέγατε τη γαλάζια θάλασσα, δηλαδή το θετικό; Μπορεί κανείς να φανταστεί το τι συμβαίνει στην ψυχή αυτών που προβάλλουν στα έργα τους την άρνηση, την ασχήμια. Δεν ξέρω, μπορεί να είναι και ψυχαναλυτικό το θέμα. Είναι και θέμα μόδας. Οι μόδες στον καιρό που ζούμε από τον 20^ο αιώνα και μετά είναι η ασχήμια, το αρνητικό στοιχείο. Δηλαδή το χάος. Ενώ οι αρχαίοι Έλληνες είπαν άπαξ τι είναι η ομορφιά. Ομορφιά ίσον ένταξη στην αρμόνια του σύμπαντος. Όσο προβάλλουμε την ασκήμια καθυστερούμε, κάνουμε κακό, και βλάπτουμε την ανθρώπινη ψυχή, ξεχνώντας πως η ψυχή είναι ΦΩΣ και αναπνέει από την αρμονία και την ομορφιά.

- Τι έχετε να μας πείτε για το θρησκευτικό-μεταφυσικό στοιχείο που διαπερνά το έργο σας και μάλιστα με έναν τρόπο όχι ιδιαίτερα εμφανή;

Μα είναι εμφανής, ‘για τα πρόσωπα που γνωρίζουν την προσευχή τους’.

Αλλιώς θα σας απαντήσω με μια μικρή ιστορία:

Κάποτε ο Καζαντζάκης πηγαίνοντας στην Αγγλία συνάντησε ένα νέο που βαθιά επηρεασμένος από τις μόδες της εποχής του (αχ, αυτές οι ψυχοφθόρες μόδες των καιρών) τότε που οι μόδες ήταν εναντίον του Καζαντζάκη. Του έλεγε διάφορα αρνητικά για τα έργα του… Ο Καζαντζάκης αντί να του επιτεθεί του απάντησε:

«Δίκιο έχεις και εσύ… αλλά από άλλο πάτωμα…!

Είναι λοιπόν η ανάγνωση του κάθε έργου από πιο πάτωμα το βλέπει ο καθένας… Με ποιο πνευματικό εξοπλισμό δηλαδή, η αλλιώς με ποιο βαθμό ΠΙΣΤΗΣ για το μη ορατό…

- Πώς μπορεί να δημιουργεί ένας καλλιτέχνης σε έναν τόπο που συντρέχουν ποικίλα κοινωνικά ζητήματα;

Οι καλλιτέχνες που γνωρίζουν την προσευχή τους, γνωρίζουν πως στους δύσκολους καιρούς είναι ΧΡΕΟΣ να βάζουν σε κίνηση τα ανώτερα και να ενισχύουν την ΠΙΣΤΗ για τα Υπερουράνια… Διαφορετικά αν δεν αναδείξουν τροφοδοτικές ουσίες χρήσιμες για τις δοκιμαζόμενες ψυχές, τότε το έργο τους θα γίνει κόκκος άμμου στην Ιστορία…

Στο Ναό της Αφαίας στην Αίγινα ο σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής και οι συνεργάτες του, για τα γυρίσματα της ταινίας «Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι».

- Και η τέχνη, τι ρόλο παίζει στην δική μας εποχή;

Η τέχνη είναι πάντα το δροσερό αεράκι της ζωής, στην εποχή της κρίσης ακόμα περισσότερο. Πώς θα μπορούσαμε να φανταστούμε τη ζωή μας χωρίς την ύπαρξη της τέχνης που η φύση της είναι να δημιουργεί παραδείσους καταφυγής της ανθρώπινης ψυχής, να παρηγορεί και να δίνει δύναμη ώστε οι άνθρωποι να συμφιλιωθούν με τη μοίρα τους; Η αγαθή, η αμόλευτη τέχνη σε περιόδους κρίσης όπως στις μέρες μας μπορεί να βοηθήσει να αναδείξουμε τον ΑΝΩΤΕΡΟ ΕΑΥΤΟ μας, δηλαδή να είμαστε αληθινά χρήσιμοι στους άλλους που είναι το αιώνιο ζητούμενο της ανθρώπινης περιπέτειας. Αλλιώς, πώς η ψυχή θα μπορέσει να ανορθωθεί, ώστε στον επόμενο κύκλο της (κατά Πυθαγόρα) να αναβαθμιστεί και να πλησιάσει περισσότερο τη κεντρική πηγή, το Υπέρτατο Ον. Δηλαδή το απλούστερο: να κάνουμε το καλό και να δίνουμε στους άλλους όχι μόνο από αυτά που έχουμε, αλλά και από αυτά που δεν έχουμε…

- Κύριε Σμαραγδή, ποια θεωρείτε ότι είναι τα στοιχεία που κάνουν μια ταινία ξεχωριστή;

Επί της ουσίας, εξαρτάται απολύτως από τη “μοίρα” της ταινίας, αν δηλαδή η ταινία θα έχει την ευλογία του κεντρικού φωτός του Θεού ή όχι… Κι αυτό δεν το ξέρει κανείς πλην του Θεού. Εμείς οι καλλιτέχνες -όλοι- δεν είμαστε αυτόφωτοι, διάμεσοι είμαστε και το φως που κάθε φορά μας χαρίζεται ως θεία χάρη, δουλειά μας είναι να το περιποιηθούμε να μη λαβωθεί και να του βάλουμε την αγάπη μας. Τα υπόλοιπα δεν είναι δικά μας. Κι όπως λέει ο Βαρβάκης στην ταινία μου “Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι”: Όλοι υπηρετούμε το σχέδιο του Θεού.

- Στο σενάριο της ταινίας σας που στηρίζεται στο βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη «ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΓΚΡΕΚΟ», υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα καταγραφή του συγγραφέα για ένα προσκυνηματικού χαρακτήρα στο Άγιον Όρος όπου το επισκέφτηκε μαζί με τον μεγάλο μας ποιητή Άγγελο Σικελιανό… Θα υπάρχει αυτό το ταξίδι στην ταινία σας;

Βεβαίως και θα υπάρχει… και πιστεύω πως θα αναδειχθεί η μεγάλη πνευματική μας παράδοση με τον καλύτερο τρόπο και θα φανεί η μεγάλη αγάπη αλλά και ο βαθύς σεβασμός τόσο του Καζαντζάκη όσο και του Σικελιανού για την Αγιοσύνη αυτού του τόπου.

Σας παραθέτω (σε αποκλειστικότητα) μια μικρή σκηνή από το σενάριο που αναφέρεται στο Άγιον Όρος.

«Το Άγιον Όρος από ψηλά, σαν να την βλέπει ο Θεός. Χάραμα. Ακούγονται υπέροχες μαγευτικές βυζαντινές ψαλμωδίες σαν να ψέλνουν άγγελοι, ενώ ο ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ και ο ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ με τα σακίδιά τους στη ράχη και τα χοντρά πουρναρίσια ραβδιά τους διασχίζουν την εσωτερική αυλή της Μονής ενώ ακούγονται υπέροχες ψαλμωδίες και βυζαντινά τεριρέμ.

Ο ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ με τον ΣΙΚΕΛΙΑΝΟ μπαίνουν μέσα στην εκκλησία, πάμφωτη από τις ακτίνες του ήλιου που εισέρχεται από τα παράθυρα και φωτίζουν τον ναό, ενώ οι ψαλμωδίες, τα αναμμένα κεριά και το φως νοτισμένο από τα λιβάνια δίνουν ένα μαγευτικό χαρακτήρα, σχεδόν υπερβατικό στην ατμόσφαιρα της εκκλησίας.

Ο ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ και ο ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ κοιτάζουν μαγεμένοι».

              ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

Γιατί δε μιλούμε;

              ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ

Μιλούμε, μιλούμε, 

μα τη γλώσσα των αγγέλων˙ τη σιωπή. 

Τι θες να πούμε; Πως είναι όμορφα, 

πως η καρδιά μας έκαμε φτερά και θέλει να φύγει, 

πως μπήκαμε σ’ ένα δρόμο που φέρνει στον Παράδεισο;

Λόγια, λόγια, σώπα…

Στιγμιότυπο της ταινίας του Γιάννη Σμαραγδή «El Greco»

- Μα λέτε δηλαδή ότι θα επιδιώξετε να κάνετε γυρίσματα στο Άγιον Όρος;

ΝΑΙ… Θα ήθελα να γίνουν τα γυρίσματα στο Άγιον Όρος και για να ευλογηθεί η ταινία…

Έτσι, πιστεύω να κλείσει οριστικά η υπόθεση της υποτιθέμενης αρνητικότητας της ορθόδοξης εκκλησίας με τον Καζαντζάκη, αλλά και να προβληθεί η ανώτερη και διαρκέστερη παράδοση της πίστης μας μέσω του Βυζαντίου που είναι ζωντανή στον Άγιον Όρος και που χωρίς αυτό δεν θα υπήρχε ούτε αναγέννηση ούτε δυτικός πολιτισμός…

Αν πάλι δεν μας επιτραπεί (που το αντεύχομαι) δεν θα επιχειρήσω να το αντικαταστήσω με κάποιο άλλο χώρο το Άγιον Όρος που επισκέφτηκε ο Καζαντζάκης, και (με πολύ πόνο) θα αφαιρέσω τις σκηνές από το σενάριο… Κάτι που πιστέψτε με θα είναι κρίμα…

- Πολλοί θεωρούν ότι ο Καζαντζάκης δεν τιμήθηκε όσο του άξιζε εν ζωή, φιλοδοξείτε με την ταινία σας να το αλλάξετε αυτό στη συνείδηση του κόσμου;

Η ταινία θα ανατρέψει θετικά την εικόνα για τον Καζαντζάκη. Για παράδειγμα, η αίσθηση του κόσμου είναι ότι ο Κρήτας συγγραφέας ήταν ένας πολύ σοβαρός και αγέλαστος άνθρωπος. Ωστόσο, η αλήθεια είναι τελείως διαφορετική. Ο Καζαντζάκης είχε τρομερό χιούμορ και όταν σε συζητήσεις με τους φίλους του βάραινε η ατμόσφαιρα, εκείνος είχε ένα τρόπο να διασκεδάζει με ένα είδος «γελωτοθεραπείας», όπως την ονόμαζε. Ήταν άνθρωπος χωρίς κακίες. Μέσα από την ταινία θα προσπαθήσω να αναδείξω όλες τις πλευρές του, αλλά και κάποιες αλήθειες για την προσωπικότητά του και την ζωή του, γιατί έχουν ειπωθεί απίστευτα ψεύδη. Για παράδειγμα, λένε πως για τους αριστερούς ήταν αντικομουνιστής και τον κυνηγούσαν. Ενώ οι δεξιοί, τον κυνηγούσαν ως κομμουνιστή και άθεο. Δεν ήταν τίποτε από τα δύο. Ο Καζαντζάκης ήταν βαθιά ένθεος.

Καταληκτικά, πιστεύω ότι αυτή η ταινία μόνο καλό μπορεί να κάνει στις ανθρώπινες ψυχές και πιστεύω επίσης ότι μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να οδηγηθούν μέσω της πίστης στο Φως του Θεού.

Σύντομο βιογραφικό του σκηνοθέτη Γιάννη Σμαραγδή

Ο πολυβραβευμένος Έλληνας σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής έχει μια σταδιοδρομία γεμάτη δημιουργικότητα και μετρά πολλές εμπορικές και καλλιτεχνικές επιτυχίες.

Οι πιο σημαντικές μεγάλου μήκους ταινίες του είναι οι:

*Καβάφης (1996). Προβαλλόταν για 12 συναπτά έτη στον κινηματογράφο Accattone στο Παρίσι, Βραβείο Σκηνοθεσίας, επίσημη συμμετοχή σε 50 διεθνή φεστιβάλ.

*El Greco (2007). Διεθνής συμπαραγωγή με ρεκόρ εισιτηρίων στην Ελλάδα (1.200.000 θεατές) (Διακρίθηκε ως Χρυσή Ταινία στο Φεστιβάλ του Τορόντο, Βραβείο Σκηνοθεσίας, διεθνής διανομή στην Ισπανία, Γαλλία, Ουγγαρία Ρωσία μεταξύ άλλων)

*Ο Θεός Αγαπάει το Χαβιάρι (2012). Διεθνής συμπαραγωγή με ένα καλό box office 380.000 εισιτηρίων στην Ελλάδα και διεθνή διανομή από την Vision Films Inc. (κυκλοφόρησε σε DVD στην Αμερική, τον Καναδά, την Αγγλία, την Γερμανία, την Ρωσία, την Κίνα κ.λπ). Επίσημη συμμετοχή σε πολλά διεθνή φεστιβάλ.

Και οι τρεις προαναφερθείσες ταινίες είχαν εξίσου μεγάλη επιτυχία και απέσπασαν πολλά βραβεία, συμμετέχοντας σε πολλά διεθνή φεστιβάλ. Μετά την επιτυχία της ταινίας Ο Θεός Αγαπάει το Χαβιάρι, ο Γιάννης Σμαραγδής το 2013 ψηφίστηκε στο διαδίκτυο ως ο πιο δημοφιλής Έλληνας καλλιτέχνης.

Για την Ελληνική τηλεόραση δημιούργησε σειρές με τεράστια επιτυχία. Η κινηματογραφημένη του σειρά Σιγά η Πατρίδα Κοιμάται… (1989), θεωρήθηκε η καλύτερη τηλεοπτική σειρά στην Ελλάδα από καταβολής ελληνικής τηλεόρασης. Η ταινία του Καλή σου νύχτα, κυρ-Αλέξανδρε (1981) για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, η πρώτη ταινία για την ΕΤ-1, έτυχε μεγάλης επιτυχίας, προβλήθηκε στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Παρισιού και στο Πανεπιστήμιο του Harvard. Πρόσφατα τον Δεκέμβριο του 2015, προβλήθηκε σε κινηματογράφο της Αθήνας.

Ως καθηγητής δίδαξε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Σκηνοθέτησε, επίσης, την Όπερα των Σκιών για το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Το 2014 διετέλεσε Πρόεδρος του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, αλλά μετά από 10μηνη θητεία παραιτήθηκε.

Τιμήθηκε με πολλά Κρατικά και Διεθνή Βραβεία για τις ταινίες του. Το 2008 τιμήθηκε στους Δελφούς με το Βραβείο Σοφίης από το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών για την ταινία του El Greco, και στη Ρώμη τιμήθηκε από το Βατικανό με το Βραβείο «GIUSEPPE SCIACCA 2008» ως Καλύτερος Σκηνοθέτης διεθνώς και έκτοτε είναι μέλος της διεθνούς επιτροπής των βραβείων του θεσμού.

Το 2012 η ταινία El Greco σε λίστα στον διεθνή ιστότοπο IMBD (http://www.imdb.com/list/ls009669219/) κατατάσσεται 5η στις 10 καλύτερες ελληνικές ταινίες όλων των εποχών.

Το 2014 υπήρξε στη λίστα των προταθέντων προσωπικοτήτων εκτός πολιτικής σκηνής για το υπέρτατο αξίωμα του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Το 2015 δώρισε 14 αναδημιουργημένα έργα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης. Αυτή τη στιγμή προετοιμάζει τη νέα του ταινία με τίτλο ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ – REPORT TO ZORBA, πάνω στη αυτοβιογραφία μεγάλου Έλληνα συγγραφέα «Αναφορά στον Γκρέκο».

[Πηγή: Πεμπτουσία, 25/08/2016]