Η σύγχρονη επιστήμη ως νέα, χωρίς θεό, παγκόσμια θρησκεία

Η σύγχρονη επιστήμη ως νέα, χωρίς θεό, παγκόσμια θρησκεία

«...ἡ ὀρθολογική κοσμολογία εἶναι πού ἀποτελεῖ ὅ,τι ἀποκάλεσα ἀπάτη, καί πού εὔκολα μποροῦσα νά ἀποκαλέσω δαιμονισμό». (ἀπό «Τό ἱερό στή ζωή καί στήν τέχνη» τοῦ Φίλιππου Σέρραρντ)

Όσο και αν ακούγεται παράξενο, η επιστήμη τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να καταλαμβάνει όλο και μεγαλύτερο ζωτικό χώρο από τις παραδοσιακές θρησκείες. Το φαινόμενο αυτό συμβαίνει μάλιστα σε παγκόσμια κλίμακα, κυρίως στον δυτικό κόσμο. Διευρύνει συνεχώς το ακροατήριο της και αποκτά πιστούς οπαδούς, πολλοί από τους οποίους –μάλλον χωρίς να το έχουν και οι ίδιοι συνειδητοποιήσει -την έχουν αναγάγει σε ένα νέο είδος θρησκείας. Ιδιαίτερα όσοι δηλώνουν άθεοι, βρήκαν το ασφαλέστερο καταφύγιο για να καλύψουν την ακόρεστη ανάγκη της ανθρώπινης ψυχής για την αναζήτηση του Απολύτου.  Μια νέα παγκόσμια θρησκεία έχει γεννηθεί αθόρυβα, χωρίς αναγνωρισμένο ιδρυτή και χωρίς ακριβές χρονικό σημείο ίδρυσης. Οι πιστοί της είναι συνήθως μέλη της επιστημονικής κοινότητας, αλλά τα τελευταία χρόνια όλο και πιο πολλοί άνθρωποι, άσχετοι με το καθαρά επιστημονικό πεδίο, πυκνώνουν τις γραμμές της. Οι πιο πολλοί ανήκουν στα μεσαία και ανώτερα οικονομικά στρώματα της κοινωνίας, αυτούς που θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε οικονομική και πνευματική ελίτ.

Οι σύγχρονες επιστημονικές θεωρίες αποτελούν τις ιερές γραφές της νέας θρησκείας. Εδώ οι ιερές γραφές δεν παραμένουν σταθερές, αλλά αλλάζουν και ανατρέπονται ανάλογα με τα πειραματικά δεδομένα. Μπορεί για παράδειγμα, η ηλικία της γης να αλλάξει μετά από ακριβέστερες μετρήσεις κατά μερικά δισεκατομμύρια χρόνια, χωρίς αυτό να ενοχλήσει κανέναν από τους πιστούς. Οι επιστήμονες με διεθνείς διακρίσεις (βραβεία Νόμπελ, κλπ) αποτελούν τους αγίους της νέας θρησκείας. Υπάρχουν βέβαια και οι μεγάλοι άβαταρ ή θείες ενσαρκώσεις, με πρώτο τον Κάρολο Δαρβίνο. Ο Δαρβίνος, με τη θεωρία της εξέλιξης και της φυσικής επιλογής, εξόρισε επιτέλους το Θεό από τη δημιουργία της ζωής και των διάφορων μορφών της και απετέλεσε τον υπέρτατο επιστημονικό παράγοντα αφύπνισης της συνείδησης των πιστών. Δεύτερος, ο Αλβέρτος Αϊνστάιν, ο οποίος διεύρυνε  τα όρια της επιστημονικής γνώσης του ανθρώπου για το σύμπαν, χωρίς τη «βοήθεια» κανενός Θεού. Μάλιστα, η μορφή και το πρόσωπο του Αϊνστάιν κυριαρχεί παντού και έχει γίνει δημοφιλέστατο σε όλα τα μήκη και πλάτη της οικουμένης.

Μια, ενδεχομένως άχρηστη ανακάλυψη για την καθημερινή ζωή του ανθρώπου, θα γίνει αμέσως παγκόσμια είδηση από τα ελεγχόμενα ΜΜΕ και εκατομμύρια βιβλία επιστημονικής εκλαΐκευσης θα αναλάβουν να ενημερώσουν τους πιστούς που δεν είναι σε θέση να την καταλάβουν τόσο εύκολα. Ο διακεκριμένος επιστήμονας στο πεδίο ερευνών του, τιμάται και προβάλλεται από τα ίδια μέσα σαν παγκόσμιο πρότυπο, ανεξάρτητα από την ποιότητα του ως άνθρωπος.

Η νέα παγκόσμια θρησκεία προβάλλεται συχνά σε αντιπαράθεση με τις υπάρχουσες θρησκείες και υπερτονίζεται ο ρόλος της στην απελευθέρωση του ανθρώπου από αναπόδεικτες δοξασίες, με σκοπό να τον οδηγήσει στην πρόοδο και την ευημερία. Όλες οι υπόλοιπες θρησκείες τσουβαλιάζονται πανέξυπνα μαζί, ανεξάρτητα αν περιέχουν ψήγματα αλήθειας ή όχι, προκειμένου να είναι ένας εύκολος στόχος. Από τη μια μεριά λοιπόν, η ελπίδα της ανθρωπότητας που την αντιπροσωπεύει η επιστήμη και από την άλλη το παλιό και ξεθωριασμένο που αντιπροσωπεύουν οι παραδοσιακές θρησκείες. Ο νικητής μοιάζει αδιαφιλονίκητος και δεν μπορεί να κρύψει την έπαρσή του γι’ αυτό.

Για τη  νέα θρησκεία δεν υπάρχει καμιά αμαρτία. Ο πιστός της είναι πλέον οριστικά  απελευθερωμένος από τέτοιες ανόητες δεισιδαιμονίες των θρησκόληπτων. Ο άνθρωπος είναι απλά ένα ακόμα προϊόν της εξέλιξης. Αυτό που είσαι αυτή τη στιγμή το καθορίζουν τα γονίδια σου και το περιβάλλον που μεγάλωσες. Η επιδίωξη της αρετής δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο νόημα, όπως δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο νόημα και σκοπό η ίδια η ζωή του ανθρώπου. Απλά, σε μια απολύτως ανταγωνιστική κοινωνία πρέπει να αναπτύξεις τις ατομικές σου δεξιότητες, για να ανέβεις ψηλότερα από τους υπολοίπους και να είσαι εσύ αυτός που θα διαιωνίσεις τα γονίδια σου επιλέγοντας το καλύτερο ταίρι. Ότι κάνει και το λιοντάρι δηλαδή ή ο μακρινός συγγενής σου ο χιμπατζής. Εξάλλου το DNA σου είναι κατά 98,5% το ίδιο με αυτό του χιμπατζή.

 Η λέξη ταπείνωση είναι άγνωστη λέξη σε αυτή τη θρησκεία. Ο ατομικισμός και ο εγωισμός βρίσκονται σε δυσθεώρητα ύψη.  Επίσης, επειδή δεν υπάρχει ούτε πνεύμα, ούτε ψυχή, ο άνθρωπος έχει μόνο ένα δρόμο για να ευτυχήσει. Να ικανοποιήσει στο μέγιστο βαθμό τις αισθήσεις του μέσω κυρίως των υλικών αγαθών.. Να φάει, να πιεί, να ζευγαρώσει. Και όταν αυτό δεν μπορεί να το καταφέρει και το τραγικό κενό νοήματος πλημμυρίσει με κατάθλιψη την ψυχή του, κανένα πρόβλημα. Έχουμε εφεύρει τα αντικαταθλιπτικά.

Η πιθανότητα ύπαρξης του Θεού δεν αποκλείεται εντελώς. Απλά, αυτός ο Θεός, αν θέλει να υπάρξει, θα πρέπει να κατέβει στα εργαστήρια της νέας θρησκείας και αν τα πειραματικά δεδομένα επιβεβαιώσουν την παρουσία Του, μια επιστημονική δημοσίευση θα πληροφορήσει τους πιστούς για τα αποτελέσματα. Ίσως αργότερα φτιαχτούν και προϊόντα, που οι πιστοί θα μπορούν να βρίσκουν στα ράφια των σούπερ μάρκετ, όπου στην ετικέτα θα αναγράφεται η περιεκτικότητα σε Θεό του σκευάσματος. Ίσως επίσης τον χρησιμοποιήσουμε για να φτιάξουμε καταστροφικότερα όπλα. Επιτέλους ο άνθρωπος είναι στην κορυφή της ιεραρχίας του σύμπαντος και ο Θεός βρίσκεται πλέον υπό τις διαταγές του.

Έτσι, η τρομακτική άγνοια μας, δηλαδή ή άγνοια της επίγνωσης του Θεού, πλημμυρίζει σιγά-σιγά τον κόσμο, φτιασιδωμένη σε γνώση. Το πραγματικό προπατορικό αμάρτημα συμβαίνει σήμερα, τώρα, ζωντανά μπροστά στα μάτια μας. Ποιες άραγε θα είναι οι συνέπειες αυτής της ολέθριας αποστασίας;

Θα περίμενε κανείς πως η αστρονομία, με τις συγκλονιστικές ανακαλύψεις των τελευταίων ετών, θα συρρίκνωνε λίγο τον εγωισμό και την ματαιοδοξία των πιστών της νέας θρησκείας για να χωρέσει στη μικροσκοπική σκηνή του σύμπαντος όπου διαδραματίζεται η ζωή μας – τη δική μας κουκίδα ανάμεσα στα θραύσματα της κοσμικής έκρηξης. Και όμως αυτοί οι ανύπαρκτου μεγέθους, στην κοσμική κλίμακα, κάτοικοι αυτής της μικροσκοπικής κουκίδας, αδυνατούν να θαυμάσουν και ισχυρίζονται ότι τα ξέρουν σχεδόν όλα. Μάλιστα, ένας από τους διάσημους εν ζωή επιστήμονες, ισχυρίστηκε ανερυθρίαστα ότι η σύγχρονη επιστήμη σήμανε το τέλος της φιλοσοφίας! Ο σύγχρονος άνθρωπος δηλαδή, δεν χρειάζεται πλέον να αναρωτιέται και να θαυμάζει, η νέα θρησκεία έχει όλες σχεδόν τις απαντήσεις. Και όποιες δεν έχει ακόμα, θα μας τις δώσει προσεχώς.

Ενώ η κατάργηση της φιλοσοφίας τους ήταν σχετικά εύκολη, με τη θεολογία ήταν λίγο πιο δύσκολα τα πράγματα, γιατί τα δύο χιλιάδες χρόνια του χριστιανισμού έχουν «μολύνει» τον πολιτισμό της ανθρωπότητας και αυτό δεν αλλάζει τόσο εύκολα. Για παράδειγμα, μόνο στα έργα του Σαίξπηρ υπάρχουν 1300 αναφορές στη Βίβλο, ενώ δεκάδες φράσεις των ευαγγελίων χρησιμοποιούνται αυτούσιες σε όλες τις γλώσσες του Δυτικού κόσμου: Δεν έχω που την κεφαλήν κλίναι, Από τον Άννα στον Καϊάφα, Διυλίζω τον κώνωπα, Φωνή βοώντος εν τη ερήμω, Το μεν πνεύμα πρόθυμον η δε σάρξ ασθενής κ.ο.κ. Όμως, ο κατακερματισμένος Δυτικός Χριστιανισμός, έχοντας αποκοπεί εδώ και αιώνες από τη ζωντανή μυστικιστική σχέση με το θείο, μια σχέση που ευτυχώς επιβιώνει ακόμα στην παράδοση της ανατολικής ορθόδοξης εκκλησίας, προσπαθεί να αντιπαρατεθεί στο γήπεδο του αντιπάλου. Στο γήπεδο του ορθολογισμού και της νοησιαρχίας, γι’ αυτό βρίσκεται πάντα σε άμυνα και υποχώρηση.

Με τη φιλοσοφία νεκρή και τη θεολογία στριμωγμένη στη γωνία, ποιος θα μιλήσει τώρα για ηθική; Μην ανησυχείτε ιδιαίτερα, εξάλλου δεν είναι τόσο σημαντικό το θέμα. Υπάρχουν και οι κοσμικοί νόμοι των κρατών που ρυθμίζουν τα σχετικά θέματα. «Ότι είναι νόμιμο είναι και ηθικό». Και όταν δεν φτάνουν οι κοσμικοί νόμοι υπάρχουν και οι νόμοι της φυσικής επιλογής. Ο ισχυρότερος έχει το δίκιο με το μέρος του και τελικά θα επικρατήσει.

Η νέα θρησκεία έρχεται επίσης να αμφισβητήσει την πανανθρώπινη εμπειρία αιώνων, ότι πίσω από κάθε δημιούργημα υπάρχει και ο δημιουργός. Όχι, αυτό δεν ισχύει πάντα. Υπάρχει μία περίπτωση τουλάχιστον στην οποία δεν ισχύει. Το σύμπαν μέσα στο οποίο ζούμε δεν έχει δημιουργό. Έγινε μόνο του από το τίποτα. Ένας καφές, χρειάζεται κάποιον για να τον φτιάξει και μάλιστα πρέπει να είναι προσεκτικός για να τον πετύχει αν θα είναι μέτριος η βαρύς. Το σύμπαν ολόκληρο δεν χρειάστηκε τίποτα και κανέναν για να δημιουργηθεί. Έγινε μόνο του, βρίσκοντας μάλιστα και την τέλεια συνταγή για να υπάρξει η ζωή. Οι φυσικοί έχουν υπολογίσει ότι, εάν οι νόμοι και οι φυσικές σταθερές ήταν έστω και ελάχιστα διαφορετικοί, το Σύμπαν θα είχε εξελιχτεί με τρόπο που θα καθιστούσε τη ζωή αδύνατη. Για παράδειγμα η ισχυρή πυρηνική δύναμη –η δύναμη που συνδέει τα συστατικά ενός ατομικού πυρήνα – έχει τιμή 0.007. Αν είχε μια οποιαδήποτε άλλη τιμή, έστω 0.006 ή 0.008, θα είχαμε μια τελείως διαφορετική χημεία που θα απέκλειε τελείως τη δημιουργία της ζωής. Όλα αυτά συνέβησαν τυχαία;!

Κάποτε, στην πρώιμη φάση σχηματισμού της Γης, ένας πλανήτης στο μέγεθος τού Άρη συγκρούσθηκε μαζί της. Τα κομμάτια, πού αποσπάσθηκαν δημιούργησαν την Σελήνη. Ο πλανήτης πού συγκρούσθηκε με την Γη "έτυχε" και αυτός να έχει πυρήνα από ρευστό σίδηρο. Οι δύο πυρήνες ενώθηκαν και ο μεγαλύτερος, πού προέκυψε, προκαλεί το γνωστό μαγνητικό πεδίο της Γης, το οποίο μας προστατεύει από τον ηλιακό άνεμο. Λόγω της εκτόξευσης μάζας στο διάστημα, η γη παρέμεινε με μόνο το 30% τού αρχικού της φλοιού. Αυτό διευκόλυνε την μετακίνηση των τεκτονικών πλακών και την δημιουργία των μεγάλων ορεινών όγκων. Αν δεν γινόταν η σύγκρουση, οι τεκτονικές πλάκες θα έμεναν ενωμένες και η ζωή στην γη θα ήταν πολύ πιο φτωχή.

Επίσης, αποτέλεσμα της σύγκρουσης υπήρξε και η κλίση τού άξονα της γης κατά 23ο. Χωρίς αυτήν δεν θα είχαμε εναλλαγή εποχών, η ημέρα θα διαρκούσε πάντα το ίδιο, οι πόλοι θα ήταν πολύ ψυχροί και θα επηρέαζαν όλο το κλίμα της γης, οι έρημοι θα καταλάμβαναν μεγαλύτερη έκταση, τα ζώα δεν θα μετανάστευαν και η ποικιλία της ζωής θα ήταν πολύ περιορισμένη. "Ουσιαστικά, οι ζωές όλων των φυτών και των ζώων καθορίζονται από ένα τυχαίο κοσμικό γεγονός, τη σύγκρουση πού μετατόπισε τον άξονα περιστροφής της Γης κατά 23,5ο... "  Όλα τυχαία;!!!

Όμως, οι πιστοί της νέας θρησκείας δεν εντυπωσιάζονται από τίποτα, δεν αφήνουν τον εαυτό τους να θαυμάσει, να νοιώσει τη μηδαμινότητα μπροστά στο μεγαλείο της Δημιουργίας. Πασχίζουν να κρύψουν την αδυναμία τους απαντώντας σε όλες τις ερωτήσεις. Ο λόγος τους λογικός, τεκμηριωμένος, δυσμάχητος, αλλά κρύος και άψυχος. Λόγος της ανθρώπινης διάνοιας, ξεκομμένος από την αστείρευτη πηγή της καρδιάς. Κανένα συναίσθημα. Καμία συγκίνηση. Στα ποτάμια δεν υπάρχουν πια νεράιδες, ούτε φύλακες άγγελοι των παιδιών. Το τραγούδι του αηδονιού τις ανοιξιάτικες νύχτες, δεν είναι τίποτα περισσότερο από ηχητικές δονήσεις που παράγει ένα άλλο προϊόν της εξέλιξης για να βρει ταίρι και να διαιωνίσει τα γονίδια του. Προσπαθούν με πάθος και με κάθε τρόπο, να σκοτώσουν κάθε μυστήριο αποκαλύπτοντας το. Οι ποιητές δεν είναι καλοδεχούμενοι εδώ. Η ζωή, ο άνθρωπος, το σύμπαν έπαψαν να είναι  ιερά μυστήρια. Αλλά δυστυχώς γι’ αυτούς το μυστήριο δεν καταργείται από την ανθρώπινη λογική. Παραμένει πάντα εκεί ακίνητο και αινιγματικό. Το κλάμα ενός νεογέννητου μωρού, το δάκρυ ενός ερωτευμένου κοριτσιού, η τελευταία πνοή ενός ετοιμοθάνατου… μας προσγειώνουν πάλι μπροστά στην τρομακτική άγνοιά μας. Και όταν αυτός ο άγνωστος, που κατοικούσε μέσα μας όλα αυτά τα χρόνια και αδιαφορήσαμε να γνωρίσουμε, ετοιμάζεται να αναχωρήσει, ίσως τότε για κάποιες φευγαλέες στιγμές ενόρασης διαπιστώσουμε πόσο λίγα, ελάχιστα, ασήμαντα είναι όλα αυτά που γνωρίζουμε. Το απύθμενο και τρομακτικό μυστήριο βρίσκεται ακριβώς μπροστά μας. Μόνο που τότε πια ίσως να μην  υπάρχει χρόνος ούτε για φιλοσοφία ούτε για μετάνοια. Ίσως μόνο για ένα δάκρυ.

Του Πάνου Τσεπενέκα, πολ.μηχανικού, συγγραφέα

[πηγή κειμένου: Αντίφωνο]