Μαθήματα Ανατροπής της Δημοκρατίας

 Μαθήματα Ανατροπής της Δημοκρατίας

του Λεωνίδα Χ. Αποσκίτη*

Τα δύο κεντρικά συνθήματα των Κίτρινων Γιλέκων, οι κινητοποιήσεις των οποίων διαρκούν για μήνες στην Γαλλία, είναι μια σαφής αποτύπωση της κρίσης του ευρω-οράματος και της απονομιμοποίησης των ελίτ στην σημερινή Ευρώπη.
Αυτά που ζητούν τα εκατομμύρια Γάλλων πολιτών στο Παρίσι και την επαρχιακή Γαλλία, μετά την πρώτη νίκη τους με την κατάργηση των μέτρων Μακρόν και την αναδίπλωση του ευρω-συστήματος, είναι: α) την αποκατάσταση της αγοραστικής δύναμης των λαϊκών στρωμάτων, και β) την αποκατάσταση των δημοκρατικών διαδικασιών στην λειτουργία του αστικού πολιτικού συστήματος.
Κι όμως, αυτά τα δύο αιτήματα, που σε παλαιότερες εποχές θα θεωρούντο υπέρ το δέον "light" και "κεντρώα", σήμερα θεωρούνται ανατρεπτικά, επικίνδυνα ...και συγκρουσιακά στο κέντρο της Ευρώπης. Και μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για μια χώρα, που στη νεώτερη εποχή υπήρξε το πολιτικό εργαστήριο της επανάστασης -με την Βαστίλλη, την Κομμούνα και τον Μάη- στην καρδιά της γηραιάς ηπείρου.
Η κρίση στην Γαλλία φέρνει στην επιφάνεια την μεγάλη ιστορική οπισθοδρόμηση, που έχει επέλθει μέσα στην Ευρώπη με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την "σταλινικού" τύπου συμπεριφορά της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών.
Εκτός από τα Κίτρινα Γιλέκα που αποδομούν τον Μακρόν, σε τεντωμένο σκοινί είναι οι σχέσεις του Γάλλου προέδρου και με τους Ιταλούς. Το CNN, αναλύοντας την μεγάλη κόντρα που υπάρχει ανάμεσα στις κυβερνήσεις των δύο χωρών, εκτίμησε ότι αυτή μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε διάλυση της Ευρωένωσης. Στις αρχές Φεβρουαρίου, το Παρίσι απέσυρε τον πρεσβευτή του από την Ρώμη, για πρώτη φορά από την κήρυξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου το 1940.
Εκτός των άλλων, η Ρώμη καταγγέλλει την γαλλική πολιτική και ως υπεύθυνη για τις επιπτώσεις του μεταναστευτικού ζητήματος στις ευρωπαϊκές κοινωνίες λόγω της στρατιωτικής της συμμετοχής στις επεμβάσεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στην Μέση Ανατολή και στην Βόρεια Αφρική.
Η ένταση ανεβαίνει, επίσης, μεταξύ Βρετανίας και Ισπανίας με αφορμή τα συμφέροντα και των δύο χωρών στο Γιβραλτάρ.
Οι αγορές ανησυχούν ολοένα και περισσότερο για την προοπτική μιας σοβαρής οικονομικής ύφεσης στην Ευρωζώνη το 2019, σύμφωνα με τον νομπελίστα οικονομολόγο Πωλ Κρούγκμαν, ο οποίος είχε προβλέψει την οικονομική κρίση του 2008. Ήδη, η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποβάθμισε αισθητά τις προβλέψεις της για την οικονομία της ευρωζώνης το 2019 και το 2020, αναθεωρώντας τίς μόλις προ τριών μηνών πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις της. 
Η σύγκρουση για το BREXIT, που κορυφώνεται μέσα στην άνοιξη, και οι επικείμενες Ευρωεκλογές, όπου προδιαγράφεται η άνοδος όλων των ευρωσκεπτικιστών τάσεων, και η ενίσχυση της ακροδεξιάς στο Ευρωκοινοβούλιο επιτείνουν τον παροξυσμό οργής των ελίτ.
Πολλές χώρες έχουν αρχίσει να οικοδομούν εναλλακτικές δομές συνεργασίας, εξέλιξη που έχει κάνει τον γκουρού της παγκοσμιοποίησης Τζωρτζ Σόρος να εκφράζει τις ανησυχίες του για μια ανάλογη κατάρρευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως το προηγούμενο της ΕΣΣΔ.

Από το Νεοφιλελευθερισμό στον Ολοκληρωτισμό

Αυτό που καταστρέφει σήμερα την Ευρώπη δεν είναι η εξέγερση των εργαζομένων, των λαϊκών στρωμάτων και του "πρεκαριάτου" των πρώην μελών της μεσαίας τάξης, αλλά η απίστευτη αλαζονεία και αυταρχισμός των ελίτ, της πολιτικής, οικονομικής και πνευματικής αριστοκρατίας, που έχει ενσωματωθεί πλήρως στον τροχό της καζινοκαπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, απολαμβάνοντας κέρδη και προνόμια, που καμμιά άλλη άρχουσα τάξη στο παρελθόν δεν διανοήθηκε.
Αυτή η νέα "αριστοκρατία", που είναι υπέρ των "ανοικτών αγορών" και των "ανοικτών συνόρων", που χρησιμοποιεί ταυτόχρονα έναν ακραίο νεοφιλελεύθερο λόγο στα οικονομικά ζητήματα και ούλτρα αριστερίστικα συνθήματα στα κοινωνικά, θέλει να θεωρεί τον εαυτό της φιλελεύθερο και προοδευτικό, απαξιώνοντας τις απόψεις της πλειοψηφίας των πολιτών.
Γι' αυτό ανατράπηκαν όλα τα δημοψηφίσματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γι' αυτό επιβλήθηκε η Συμφωνία των Πρεσπών, παρά την αντίθεση των λαών, γι' αυτό προσπαθούν να ακυρώσουν ακόμα και το BREXIT με απίστευτες πιέσεις.
Η αντιμετώπιση των Κίτρινων Γιλέκων είναι χαρακτηριστική: "ηλίθιοι", "καθυστερημένοι" "χωριάτες", κάτι αντίστοιχο με τους "θλιβερούς" ψηφοφόρους του Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες, τους "αντιδραστικούς" Βρετανούς ή τον "ανόητο όχλο" στα συλλαλητήρια των Αθηνών.
Η ειρωνεία είναι ότι αυτές οι ελίτ, που κακοποιούν τους δημοκρατικούς θεσμούς στον ευρωπαϊκό χώρο, παριστάνουν ότι κόπτονται για την δημοκρατία στην Βενεζουέλα, στο Ιράν ή την Κίνα και την Ρωσσία. Παράλληλα με όσα γίνονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση λόγω της λαϊκής αγανάκτησης, στις παρυφές της Ευρώπης με την Ευρασία προετοιμάζεται ένα πρότζεκτ κοινωνικής διαμαρτυρίας, μέσα από "workshops" και σεμινάρια, που χρηματοδοτούνται αφειδώς από δυτικά κέντρα, όπως αυτό που έγινε προσφάτως στην πρωτεύουσα της Αρμενίας. Όλοι αυτοί που έλαβαν μέρος στην συνάντηση στο Ερεβάν, τον Νοέμβριο του 2018, ήταν μεταμοντέρνοι νεαροί και αποφασισμένοι να μάθουν πώς να "στήσουν" μια "εξέγερση". Το Russia Today κατάφερε να εισχωρήσει στο στρατόπεδο των "διαδηλωτών", που χρηματοδοτείται από αμερικανικά κονδύλια, και να δει τι τους διδάσκουν εκεί.
Το φόρουμ CampCamp 2018 στο Ερεβάν πατροναριζόταν από το Prague Civil Society Centre, μια οργάνωση που χρηματοδοτείται από τις ΗΠΑ και δυτικά Ιδρύματα του τύπου της "Ανοικτής Κοινωνίας" του Σόρος, με στόχο "την αντιμετώπιση της ρωσσικής επιρροής" και την αλλαγή καθεστώτων στην Ανατολική Ευρώπη και την Κεντρική Ασία... Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους στην ΕΕ φαίνεται να πιστεύουν ότι αυτή η "ρωσσική επιρροή" είναι απειλή για όλα τα νυν και υποψήφια μέλη του ΝΑΤΟ, μεταξύ των οποίων είναι η Γεωργία, η Μολδαβία, το Κόσοβο, η Σερβία και η Ουκρανία.
Η συνάντηση του Ερεβάν αποδεικνύει ότι τα αμερικανικά δολλάρια κάνουν πολύ καλά την δουλειά τους. Οι επικεφαλής του λόμπυ των "διαμαρτυρόμενων" επενδύουν τα χρήματα για "καλό σκοπό", προσελκύοντας όλο και περισσότερα άτομα στον επιδέξια πλεγμένο ιστό τους.
Και δεν είναι σύμπτωση που επιλέχθηκε η Αρμενία για να φιλοξενήσει το "εργαστήριο" ανατροπής των μη φιλικών στην Δύση κυβερνήσεων. Αφ' ότου μεγάλης κλίμακας διαδηλώσεις εξανάγκασαν σε παραίτηση τον Αρμένιο πρωθυπουργό Serzh Sargsyan και οδήγησαν στην εγκατάσταση φιλοδυτιής κυβέρνησης. 
Διαδηλωτές από ολόκληρη την Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών, στην οποία συμμετέχουν οι πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες, άρχισαν να συρρέουν στο Ερεβάν για ...να αποκτήσουν περισσότερη έμπνευση. 
Στο φόρουμ συμμετείχαν συνολικά 150 άτομα, οι περισσότεροι εκ των οποίων με την οικονομική στήριξη των οργανωτών από την Πράγα. Οι ντόπιοι συμμετέχοντες αντιμετωπίστηκαν σαν τα ινδάλματά τους και οι επισκέπτες, νεαροί άνδρες και γυναίκες από άλλες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, πήραν την δική τους "δόση έμπνευσης" από τον θρίαμβό τους: Αν το μπόρεσε η Αρμενία, γιατί όχι κι εμείς.
Το CampCamp επικεντρώνεται στις νέες τεχνολογίες, σε ό,τι είναι νέο και μοντέρνο γενικά. 
"Ο αγώνας κατά των αρχών πρέπει να είναι κάτι "cool", πρέπει να είναι σούπερ μοντέρνο", διδάσκει ο Nikolay Artyomenko, επικεφαλής του αντιπολιτευτικού κινήματος Vremya (Καιρός) από την Αγία Πετρούπολη. Το βιογραφικό του είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικό... Μεταξύ άλλων, κόλλαγε αυτοκόλλητα στον καθεδρικό ναό του Αγίου Ισαάκ, διαμαρτυρόμενος κατά της Ορθόδοξης Εκκλησίας και κουρέλιασε ένα αντίγραφο του συντάγματος της χώρας του με έναν καταστροφέα εγγράφων.
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας για να γίνουν δημοφιλείς οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις είναι ότι δεν πρέπει να θεωρούνται ως κάτι το ηρωϊκό, για το οποίο πληρώνει ακριβό τίμημα όποιος συμμετέχει. Απλώς κολλάμε μια αφίσσα σε κάποιους τοίχους, αναρτούμε ένα φαρμακερό τσιτάτο στο Διαδίκτυο, ή το πολύ ενωνόμαστε με ένα διαμαρτυρόμενο πλήθος, παίρνουμε μια "σέλφι" μέσα από την αστυνομική κλούβα, πληρώνουμε το πρόστιμο που μας επιβάλλουν και γυρνάμε στο σπιτάκι μας. Στον σημερινό κόσμο των κοινωνικών μέσων δικτύωσης, ο καθένας κυριολεκτικά μπορεί να γίνει ό,τι θέλει: ρεπόρτερ, ειδικός σε όλα, αναλυτής ή και τηλεοπτικός σχολιαστής... Οπότε, γιατί να μην γίνει και "επαναστάτης";
"Είναι πολύ εύκολο να πάρεις μια διαπίστευση. Πας ένα μήνα στην Δημοκρατία της Τσεχίας ή δουλεύεις στο νατοϊκό Radio Free Europe (Ρ/Σ Ελεύθερη Ευρώπη), ή σε κάποιο θινκ-τανκ", λέει ο Michael Zolyan. O Zolyan είναι "ο εκπρόσωπος της Βελούδινης Επανάστασης", σύμφωνα με τους οργανωτές. Κατά σύμπτωση, είναι επίσης ένας από τα στελέχη του Prague Civil Society Centre. 
Η πιο δραστήρια ομάδα του CampCamp 2018 είναι ένα πλήθος νεαρών δημοσιογράφων από το Κιργιστάν. Το Κιργιστάν είναι ένας από τους άμεσους στόχους των ΗΠΑ για την περικύκλωση της Ρωσσίας. 
Όλες αυτές οι εξελίξεις προεξοφλούν ότι το σκάσιμο της φούσκας, μέσα στην οποία ζούσαν οι ευρωπαϊκοί λαοί τις τελευταίες δεκαετίες, έχει ήδη δρομολογηθεί.
Η αδυναμία των ελίτ να πείσουν πλέον με τα ψευδο-ιδεολογήματά τους για την αναγκαιότητα του ευρω-μονόδρομου και της "αγοραίας" παγκοσμιοποίησης είναι η μια όψη της τρέχουσας πολιτικής πραγματικότητας. Η άλλη είναι η εξίσου μεγάλη αδυναμία των λαών να συγκροτήσουν ένα οργανωμένο και ακμαίο ιδεολογικά αντιπολιτευτικό όραμα, λόγω της διάλυσης του κοινωνικού ιστού και της αποπνευματοποίησης που έχει συντελεσθεί.
Μέσα σ' αυτή την αναταραχή, που είναι φανερό ότι παγιώνεται σιγά-σιγά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην υπόλοιπη Ευρώπη, στα Βαλκάνια και στις παρυφές της Ευρασίας είναι πολύ πιθανό να ανοίξει ο δρόμος για τον ολοκληρωτισμό αφού, ως γνωστόν, "ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται".

*Δημοσιεύθηκε στο Hellenic Nexus τ.140, Μάρτιος 2019