Σκέψεις μιας Γαλλίδας αραβικής καταγωγής για την Κύπρο

Σκέψεις μιας Γαλλίδας αραβικής καταγωγής για την Κύπρο

[Η Léa Basma Zerouali είναι Πανεπιστημιακός, Docteur en Etudes du Moyen - Orient et de la Méditerranée INALCO, στο Παρίσι. Εν όψει των πολύ επικίνδυνων εξελίξεων στην Κύπρο σχετικά με νέο διαλυτικό σχέδιο τύπου Αννάν, ανακάλυψα ενα κείμενό της που είχε δημοσιευθεί στην Εφημερίδα «ΣΗΜΕΡΙΝΗ» της Λευκωσίας της 11ης Δεκεμβρίου 2005 το οποίο θεωρώ οτι ειναι τόσο ζωντανά επίκαιρο, ώστε αξίζει να αναδημοσιευθεί.]

ΤΗΣ Λ. ΜΠ. ΖΕΡΟΥΑΛΙ*

ΔΕΝ είμαι ούτε Κύπρια ούτε Ελλαδίτισσα. Κι όμως, από τον Απρίλιο του 2004, παρακολουθώ με μεγάλο ενδιαφέρον, ακόμα και με αγωνία, τις εξελίξεις που αφορούν στην Κύπρο. Εννοείται ότι όσα διαδραματίζονται στη μεγαλόνησο είναι υπόθεση, πρώτα και κατά κύριο λόγο, των ιδίων των Κυπρίων. Ωστόσο, επειδή διαπίστωσα επανειλημμένως με πόση ευκολία κατηγορούνται ως «εθνικιστές», όσοι απέρριψαν τις εξωφρενικές πρόνοιες του σχεδίου Ανάν 5, αποφάσισα να εκφράσω τις απόψεις μου περί του θέματος, με την ιδιότητα της «ξένης», ως προς την καταγωγή και την υπηκοότητα, αλλά όχι ως προς την ιστορία και το γίγνεσθαι του Ελληνισμού, με τον οποίο ασχολούμαι επιστημονικά εδώ και αρκετά χρόνια. Η διαύγεια, η γενναιότητα και η αντοχή που απέδειξαν την άνοιξη του 2004, τόσο ο κυπριακός λαός όσο και η ηγεσία του, απέναντι τις ασφυκτικές πιέσεις και απειλές που «έπεφταν βροχή», προκειμένου να δεχτούν οι Κύπριοι το απαράδεκτο, ήρθαν σαν μήνυμα ελπίδας και βάλσαμο σε έναν κόσμο που χάνει το λογισμό του και αιμορραγεί κάθε μέρα περισσότερο. Ένα μάθημα ευφυΐας και αξιοπρέπειας, το μέτρο του οποίου αντιστοιχεί σε εκείνο της λυσσασμένης εκστρατείας μαζικής παραπληροφόρησης που ακολούθησε το δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου.

Πρώτη διαστρέβλωση της πραγματικότητας: Η ερμηνεία της απόρριψης του σχεδίου ως «Όχι των Ελληνοκυπρίων στην επανένωση». Η ερμηνεία αυτή αποτελεί βρισιά για έναν λαό που υποφέρει από την κατοχή 36,4% των εδαφών του εδώ και 31 χρόνια.

Ανακριβής και άδικη είναι η παρουσίαση των Ελλήνων της Κύπρου ως «κακούς πλούσιους» και λίγο έως πολύ «ρατσιστές», που δεν θέλουν να μοιράζονται τα πλούτη τους με τους Τουρκοκύπριους, όταν είναι πολυάριθμοι οι τελευταίοι που εργάζονται στις ελεύθερες περιοχές και ενώ προσφέρεται σε όλους τους Τουρκοκύπριους δωρεάν ιατρική περίθαλψη στα κρατικά νοσοκομεία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επιπλέον, το ότι δεν είναι ρατσιστές, οι Έλληνες της Κύπρου το απέδειξαν ακριβώς με την απόρριψη ενός σχεδίου, που προέβλεπε την ίδρυση ενός καθεστώτος τύπου Απαρτχάιντ.

Πέρα από όλα αυτά, ιδιαίτερη αίσθηση μού προκάλεσε η προσπάθεια από μέρους κάποιων να διδάξουν τη δημοκρατία σε εκείνους… που την επινόησαν! Χωρίς τους Έλληνες, στους οποίους η Ευρώπη χρωστάει, εκτός από το ίδιο το όνομά της, σχεδόν το σύνολο των ιδεών, αρχών και αξιών του πολιτισμού που διεκδικεί σήμερα σαν δικό της, και τους Άραβες, οι οποίοι μετέφεραν τα έργα των Ελλήνων και παρέδωσαν στη Δυτική Ευρώπη πρωτότυπους θεσμούς που σφράγισαν την περαιτέρω εξέλιξή της -όπως το πανεπιστήμιο- δεν θα υπήρχε ούτε «Αναγέννηση» ούτε «Διαφωτισμός» ούτε σημερινή Ευρώπη. Αυτά τα ιστορικά δεδομένα δεν πρέπει να τα ξεχάσουν ούτε οι Έλληνες ούτε οι Άραβες. Όχι βέβαια για να καλλιεργήσουν ένα αίσθημα υπεροχής απέναντι στους άλλους, αλλά επειδή η γνώση της ιστορίας και η σωστή εκτίμηση της συμβολής του καθενός, αποτελούν την προϋπόθεση μιας αμοιβαίας κατανόησης και εποικοδομητικής συνεργασίας μεταξύ των λαών. Και η προσωπική μου εμπειρία, κατά κάποιον τρόπο, το επιβεβαιώνει.

Γεννήθηκα και μεγάλωσα σε ένα κομμάτι της Αφρικής που απλώνει το χέρι του προς την Ευρώπη, ανάμεσα στον Ατλαντικό και τη Μεσόγειο, στη μοναδική αραβική χώρα που δεν ανήκε ποτέ στην Οθωμανική Αυτοκρατορία: το Μαρόκο. Αυτές οι ρίζες δεν με εμποδίζουν καθόλου να νιώσω εξίσου Γαλλίδα και γενικότερα Ευρωπαία. Και αυτό οφείλεται σε δύο βασικούς παράγοντες: στις φιλικές σχέσεις που διατηρεί η Γαλλία με το Μαρόκο - χάρη στον απόλυτο σεβασμό εκ μέρους της πρώτης προς την ανεξαρτησία του προηγούμενου προτεκτοράτου της, και στη συνειδητοποίηση της συμβολής των προγόνων μου στον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Πράγματι, είμαι πεπεισμένη ότι, εάν τόσο οι απόγονοι Αράβων μεταναστών που ζουν στη Γαλλία -και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης- όσο και οι αυτόχθονες, είχαν καλύτερη γνώση της συμβολής του αραβικού πολιτισμού στη διαμόρφωση της σημερινής Ευρώπης, τότε οι τάσεις φανατισμού και ξενοφοβίας που υπονομεύουν την κοινωνική γαλήνη θα ήταν ασφαλώς λιγότερες.

Να μην περιμένουμε, όμως, θεαματική βελτίωση της κατάστασης όσο διαρκεί η διαδικασία υποταγής και εξευτελισμού των αραβικών πληθυσμών της Μέσης Ανατολής. Όποιος έχει τη δυνατότητα να συγκρίνει τις απόψεις που εκφράζονται στον ευρωπαϊκό και τον αραβικό Tύπο, αντιλαμβάνεται αμέσως το τραγικό αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας: φόβος, καχυποψία, πίκρα και απελπισία. Η Ευρώπη δεν μπορεί να κλείσει τα μάτια στην πραγματικότητα αυτή, χωρίς να θέσει σε κίνδυνο την ειρήνη και την ασφάλεια μέσα στα ίδια της τα σύνορα. Εξάλλου, μετά την απόρριψη του Ευρωσυντάγματος, από μια μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών της Γαλλίας και των Κάτω Χωρών, έχει γίνει πια ολοφάνερο ότι αυτοί οι πολίτες δεν μπορούν να εμπιστεύονται παραμόνο μια Ευρώπη, που σέβεται τον εαυτό της, που δεν καταπατεί τα ίδια της τα θεμέλια, που δεν παραιτείται, που δεν αυτοκτονεί. Μια Ευρώπη που θέλει να ζήσει, που αγωνίζεται για το παρόν και το μέλλον των κατοίκων της, που υπερασπίζεται τις δημοκρατικές αρχές στην πράξη και όχι μόνο στα λόγια και, προπαντός, που δεν αφήνει εκείνους, που βεβηλώνουν τις λέξεις «δημοκρατία» και «ελευθερία» και τις χρησιμοποιούν ως λάβαρο μιας απίστευτης αποικιοκρατικής εκστρατείας, να την παρασύρουν στις εφιαλτικές «Νεοσταυροφορίες» τους. Όσοι στις Βρυξέλλες δηλώνουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ανάγκη από μια «γέφυρα» προς τη Μέση Ανατολή έχουν απόλυτο δίκαιο. Απλώς, ας τους υπενθυμίσουμε ότι αυτήν τη «γέφυρα» την έχουν ήδη στη διάθεσή τους και δεν είναι άλλη από την Κύπρο, για πολλούς λόγους. Πέρα από τη γεωγραφική της θέση, η Κύπρος έχει το μεγάλο πλεονέκτημα, όπως άλλωστε και η Ελλάδα, ενός καθαρού ιστορικού «ποινικού μητρώου» απέναντι στους λαούς της περιοχής, από τους οποίους ο πολυπληθέστερος είναι ο αραβικός. Επιπλέον, η Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία διαθέτει αυτογνωσία καθώς και οικονομικές και διοικητικές δομές υψηλού επιπέδου, έχει αναπτύξει μακρόχρονη και στενή συνεργασία με τα αραβικά κράτη στον εμπορικό και χρηματιστικό τομέα.

Επομένως, εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση επιθυμεί πραγματικά να γεφυρώσει το χάσμα που έχει δημιουργηθεί ανάμεσα σε αυτήν και τον αραβικό κόσμο, τότε ας καταβάλει όλες τις προσπάθειες για να τερματιστεί η κατοχή του βόρειου τμήματος της μεγαλονήσου και ύστερα, με πλήρη σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων και των κανόνων του διεθνούς δικαίου, να ανατείλει μια επανενωμένη Κύπρος, πόλος σταθερότητας και ανάπτυξης στη διασταύρωση όχι δύο, αλλά τριών ηπείρων. Ως Ευρωπαία, ως Αφρικανή, ως Αραβίδα, και πάνω απ’ όλα ως Άνθρωπος, εύχομαι ειλικρινά να γίνει αντιληπτό από όλους ότι η απελευθέρωση και η πραγματική επανένωση της Κύπρου δεν συμφέρουν μόνο τον κυπριακό λαό, αλλά και ολόκληρη την ανθρωπότητα.

* Οι απόψεις που δημοσιεύονται στο παρόν άρθρο είναι απολύτως προσωπικές. Δεν εκπροσωπώ καμιά κυβέρνηση και δεν ανήκω σε κανένα πολιτικό κόμμα.