Μέση Ανατολή: Ιντιφάντα χωρίς προηγούμενο; Ανεβαίνει το θερμόμετρο της έντασης στο Ισραήλ

Μέση Ανατολή: Ιντιφάντα χωρίς προηγούμενο;

 Ανεβαίνει το θερμόμετρο της έντασης στο Ισραήλ

«Δεν πρέπει να είσαι θύμα.

Δεν πρέπει να είσαι θύτης.

Και πάνω απ' όλα,

δεν πρέπει να είσαι θεατής.»

Yehuda Bauer, Ισραηλινός ιστορικός 

 

Του Λεωνίδα Χ. Αποσκίτη

 

Κάθε κοινωνία, κάθε χώρα έχει τουλάχιστον δύο θεμελιώδεις βάσεις: μια επίσημη ιδεολογία και έναν αριθμό θεμελιωδών μύθων, που μπορεί να είναι πολύ κοντά στην ιστορική αλήθεια ή όχι. Στην περίπτωση του Ισραήλ η επίσημη ιδεολογία είναι η κοσμική, φιλελεύθερη, δημοκρατία που το κάνει να παρουσιάζεται ως το μοναδικό κράτος δυτικού τύπου στην Μέση Ανατολή. Ωστόσο, μόλις κοιτάξουμε «κάτω από την επιφάνεια» βλέπουμε ότι, μετά την επιστροφή του εβραϊκού λαού στην «γενέτειρα» γη του, οι «ξεχασμένες» εντολές της Βίβλου, που υπήρχαν από τότε που ο εβραϊκός λαός εγκαταστάθηκε για πρώτη φορά στη γη του Ισραήλ πριν από 3.000 χρόνια, άρχισαν να ξαναζωντανεύουν.

Φυσικά, ο εβραϊκός λαός μελετούσε αυτούς τους νόμους επί αιώνες, αλλά παρέμεναν στην σφαίρα της θεωρητικής και της καθημερινής πρακτικής.

Η εβραϊκή ιστορία στην Γη της Επαγγελίας, σύμφωνα με τη βιβλική αφήγηση, ξεκίνησε όταν ο Αβραάμ αγόρασε το σπήλαιο Μαχπελάχ στην Χεβρώνα, από τον Χετταίο Εφρών, για τόπο ταφής της Σάρας. Με την πάροδο του χρόνου, ο Αβραάμ, ο Ισαάκ και η Ρεβέκκα, καθώς και ο Ιακώβ και η Λία ενταφιάστηκαν επίσης εκεί. Αυτό επικαλείται το εθνικό αφήγημα των Ισραηλινών. Τότε δεν υπήρχαν Παλαιστίνιοι.  Σήμερα οι τάφοι αυτοί στην βιβλική Ιουδαία και Σαμάρεια βρίσκονται μέσα στην καρδιά της παλαιστινιακής περιοχής της Χεβρώνας.

Οι Παλαιστίνιοι, από την μεριά τους, επικαλούνται το ιστορικό γεγονός ότι, μετά την κατάκτηση της γης τον έβδομο αιώνα, οι Μουσουλμάνοι άρχισαν να θεωρούν αυτούς τους ιερούς τόπους ως δικούς τους. Ο προφήτης Μωάμεθ λέγεται ότι σταμάτησε στην Χεβρώνα κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του από την Μέκκα στην Ιερουσαλήμ. Το Όρος του Ναού έγινε μουσουλμανικός ιερός τόπος με την κατασκευή του Θόλου του Βράχου που μαρτυρεί την ιερότητα του. Οι Εβραίοι απαγορεύεται να προσεύχονται εκεί.

Ωστόσο, μέχρι τον 19ο αιώνα, υπήρχαν μόνο «Άραβες στην Παλαιστίνη». Παλαιστινιακή εθνική ταυτότητα, ακολουθώντας το παράδειγμα του σιωνισμού, άρχισε να αναδύεται μόνο μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Σήμερα η ένταση κλιμακώνεται ακόμα μια φορά στην Μέση Ανατολή. Καθημερινά καταγράφονται πράξεις βίας μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων, που δεν γίνονται πρωτοσέλιδα στον διεθνή τύπο γιατί σ’ αυτά έχει το μονοπώλιο ο πόλεμος της Ουκρανίας.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανυάχου λέει ότι δεν επιδιώκει την κλιμάκωση, αλλά η κυβέρνησή του είναι έτοιμη «για οποιοδήποτε σενάριο»… Το ισραηλινό υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας, στις 30 Ιανουαρίου, πήρε μέτρα τα οποία στερούν δικαιώματα μισθολογικά και ασφαλιστικά από οικογένειες Παλαιστινίων μαχητών, τους οποίους χαρακτηρίζουν «τρομοκράτες».

Τις ανησυχίες του σχετικά με αυτές τις αποφάσεις εξέφρασε ο βραβευμένος Ισραηλινός συγγραφέας Gideon Levy στην επιθεώρηση Middle East Eye. Όπως σημειώνει: «Είναι αλήθεια ότι η νέα κυβέρνηση, και ιδιαίτερα ορισμένοι από τους υπουργούς της, μπορεί να λάβει μη αναστρέψιμα μέτρα που θα αυξήσουν περαιτέρω την ανισότητα, την καταπίεση, τη στέρηση, τις διακρίσεις και την εβραϊκή υπεροχή σε όλους τους τομείς της ζωής. Είναι επίσης αλήθεια ότι οι Παλαιστίνιοι που ζουν στα κατεχόμενα εδάφη και οι Παλαιστίνιοι πολίτες του Ισραήλ θα είναι οι πρώτοι που θα πληρώσουν το τίμημα». Μετά από αυτές τις προβλέψεις, ο Levy επέστησε την προσοχή για τις εξελίξεις, λέγοντας: «Ας μην ξεχνάμε ότι η κατάστασή τους είναι ήδη ανυπόφορη εδώ και δεκαετίες».

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανυάχου με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ Άντονι Μπλίνκεν σε συνάντησή τους στην Ιερουσαλήμ. Όταν το Ισραήλ νομοθετήσει τρομακτικούς υπερεθνικιστικούς νόμους, όταν ο στρατός σκοτώσει αφάνταστα μεγάλο αριθμό Παλαιστινίων και η προσάρτηση των κατεχομένων εδαφών γίνει γεγονός, ίσως τότε οι ΗΠΑ δεν θα έχουν άλλη επιλογή από το να γυρίσουν την πλάτη στο αγαπημένο τους Ισραήλ.

Έρχεται νέα Ιντιφάντα;

Σε μια επικίνδυνη καμπή για την ανθρωπότητα, την ώρα που η διεθνής κοινότητα μετράει τις πληγές της από τη σύγκρουση Δύσης και Ρωσίας στην Ουκρανία, μια νέα εστία ανάφλεξης απειλείται στην Μέση Ανατολή ως πιθανό αποτέλεσμα δύο σοβαρών παραγόντων που έχουν προκύψει από τις εξελίξεις στην περιοχή:

α) της πολιτικής της νέας κυβέρνησης του Ισραήλ, που είναι «η πιο υπερεθνικιστική, υπερθρησκευτική κυβέρνηση στην ιστορία της χώρας», όπως έγραψε ο αρθρογράφος των New York Times Τόμας Φρίντμαν, τον Δεκέμβριο, μετά από ένα ταξίδι του στο Ισραήλ. Ο Φρίντμαν γράφει ότι ανησυχεί πολύ για το μέλλον του Ισραήλ επειδή «τέσσερις από τους πέντε αρχηγούς των κομμάτων της νέας κυβέρνησης συνασπισμού - ο Νετανυάχου, ο Αριέχ Ντερί (Aryeh Deri), ο Μπεζαλέλ Σμότριτς (Bezalel Smotrich) και ο Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ (Itamar Ben-Gvir) - έχουν συλληφθεί, κατηγορηθεί, καταδικαστεί ή φυλακιστεί για διαφθορά ή υποκίνηση ρατσισμού».

β) Ο δεύτερος λόγος είναι η θέληση για αντίσταση που έχει αυξηθεί στην Παλαιστίνη τα τελευταία χρόνια και η παρουσία μιας νέας γενιάς Παλαιστινίων πιο μορφωμένων και πιο μαχητικών, απόλυτα εχθρικών προς το ισραηλινό κράτος. Όπως παρατηρεί ο Daniel Williams, ξένος ανταποκριτής και συγγραφέας, σε ένα άρθρο του στους Asian Times (15-Φεβρ.-2023), αυτοί οι θυμωμένοι, νεαροί Παλαιστίνιοι, που είναι πιο τεχνολογικά καταρτισμένοι, βαριά οπλισμένοι και χωρίς ηγεσία, είναι ικανοί να προκαλέσουν μια νέα εξέγερση, η οποία δεν θα μοιάζει με καμμία προηγούμενη.

Όλα αυτά, όμως, δεν συνέβησαν ξαφνικά, σύμφωνα με κάποιους Ισραηλινούς παρατηρητές, αλλά προετοιμάστηκαν μεθοδικά μέσα στους παλαιστινιακούς καταυλισμούς.

Η εκπαίδευση των Παλαιστινίων μαθητών σε προσφυγικούς καταυλισμούς σε όλη τη Μέση Ανατολή παρέχεται εδώ και 70 χρόνια από την Υπηρεσία Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή (United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East - UNRWA). Το σημερινό υλικό που χρησιμοποιείται από το Υπουργείο Παιδείας της Παλαιστινιακής Αρχής για την εκπαίδευση πάνω από μισό εκατομμύριο Παλαιστίνιων παιδιών έχει διδάξει τους νεαρούς Παλαιστίνιους να σέβονται τους μάρτυρες και να απεργάζονται το τζιχάντ. Είναι επίσης αλήθεια ότι οι τελευταίες εκδόσεις αυτών των βιβλίων παίρνουν μια ακόμη πιο αδιάλλακτη θέση. Στα βιβλία πριν από το 2017 το Ισραήλ λοιδορούνταν ονομαστικά. Τώρα στα νέα βιβλία, δεν υπάρχει καμία αναφορά στη λέξη Ισραήλ και δεν εμφανίζεται σε κανέναν χάρτη, ούτε σε καμία πόλη που χτίστηκε από τους Εβραίους. Ίσως, μάλιστα, το πιο σημαντικό είναι ότι το εκπαιδευτικό πρόγραμμα διδάσκει ότι το Παλαιστινιακό Δικαίωμα στην Επιστροφή πρέπει να επιτευχθεί με πόλεμο.

Οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες, τόσο οι πρόσφυγες πρώτης γενιάς όσο και οι απόγονοί τους, θέλουν να επιστρέψουν στις περιουσίες τους που άφησαν πίσω τους ως αποτέλεσμα του πολέμου του 1948 και λόγω του Πολέμου των Έξι Ημερών του 1967. Τα σχολεία και οι θερινές κατασκηνώσεις διδάσκουν ότι:

- Όλοι μπορούν να επιστρέψουν στις πόλεις και τα χωριά των προγόνων τους.

- Αυτό θα επιτευχθεί με πόλεμο. Οι Παλαιστίνιοι θα απελευθερώσουν όλη τη γη από τη Μεσόγειο Θάλασσα μέχρι τον Ιορδάνη ποταμό.

-Τα υπολείμματα της Σιωνιστικής εισβολής θα δολοφονηθούν.

Τα τελευταία 20 χρόνια αυτά τα βιβλία παρέχονται και στα 700 σχολεία της UNRWA, μάλιστα, η πιο πρόσφατη (2019-2022) έκδοση των βιβλίων φαίνεται να είναι και η πιο ριζοσπαστική.

Όπως διαπιστώνει ο D. Williams, ο οποίος εκτός από ανταποκριτής υπήρξε και ερευνητής του Human Rights Watch, οι πολλές εβδομάδες βίας έχουν δημιουργήσει ανησυχία ότι μια νέα, παρατεταμένη σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων βρίσκεται προ των πυλών. Ορισμένοι βασικοί παρατηρητές υποστηρίζουν ότι ένα νέο επεισόδιο της διαχρονικής παλαιστινιακής προσπάθειας να αποτινάξουν την ισραηλινή κυριαρχία έχει ξεκινήσει.

Μέλη της οργάνωσης «Φωλιά των Λεόντων» (Lions' Den), που θα πρωταγωνιστήσουν στην επόμενη παλαιστινιακή Ιντιφάντα. Εμφανίστηκαν στην πόλη Ναμπλούς, η οποία έχει ιστορικό μαχητικής αντισιωνιστικής δράσης, το περασμένο καλοκαίρι. Είναι το αποτέλεσμα μιας μεγάλης ριζοσπαστικοποίησης στην παλαιστινιακή νεολαία μεταξύ 15-25 ετών τα τελευταία χρόνια. Είναι η γενιά που βίωσε όλο και περισσότερη ισραηλινή επιθετικότητα και εποικισμούς στα εδάφη της Δυτικής Όχθης.

Η πρώτη γενική εξέγερση αναστάτωσε το Ισραήλ και τα παλαιστινιακά εδάφη στις δεκαετίες του 1980 και του '90. Η δεύτερη στις αρχές του 20ού αιώνα. Τώρα όλα δείχνουν ότι έρχεται μια τρίτη Ιντιφάντα, ενώ όλοι κάνουν πως δεν την βλέπουν με τα βλέμματα στραμμένα στα πεδία των μαχών της Ουκρανίας. Παρόμοιες ανησυχίες εκφράζουν και στελέχη των μυστικών υπηρεσιών.

Ο Γουίλιαμ Μπερνς, διευθυντής της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (CIA) των Ηνωμένων Πολιτειών, δήλωσε ότι η σημερινή αναταραχή του θυμίζει αυτό που είδε όταν εργαζόταν στην Μέση Ανατολή κατά τη διάρκεια της δεύτερης Ιντιφάντα.

«Οι συζητήσεις που είχα με Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους ηγέτες», είπε μετά από ένα ταξίδι του στην περιοχή, «με άφησαν αρκετά ανήσυχο για τις προοπτικές ακόμη μεγαλύτερης αστάθειας και ακόμη μεγαλύτερης βίας μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων».

«Ανησυχώ -όπως και οι συνάδελφοί μου στην κοινότητα των μυστικών υπηρεσιών- ότι πολλά από αυτά που βλέπουμε σήμερα έχουν μια πολύ δυσάρεστη ομοιότητα με κάποιες από εκείνες τις καταστάσεις που είδαμε και τότε».

Ο Tor Wennesland, συντονιστής των ειρηνευτικών συνομιλιών των Ηνωμένων Εθνών για τη Μέση Ανατολή, προειδοποιούσε εδώ και καιρό ότι έρχονται προβλήματα. «Μετά από δεκαετίες διαρκούς βίας, παράνομης επέκτασης των οικισμών, αδρανών διαπραγματεύσεων και εμβάθυνσης της κατοχής, η σύγκρουση φτάνει και πάλι σε σημείο βρασμού», δήλωσε στα τέλη του περασμένου έτους.

«Τα υψηλά επίπεδα βίας στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη και το Ισραήλ τους τελευταίους μήνες, συμπεριλαμβανομένων των επιθέσεων εναντίον Ισραηλινών και Παλαιστινίων πολιτών, της αυξημένης χρήσης όπλων και της βίας που σχετίζεται με τους εποίκους, έχουν προκαλέσει σοβαρό ανθρώπινο πόνο».

Ο Wennesland υποστήριξε ότι η διπλωματική στασιμότητα έχει δημιουργήσει έντονη απογοήτευση μεταξύ των Παλαιστινίων, οι οποίοι κατοικούν σε θύλακες που χωρίζονται από εδάφη που ελέγχονται από το Ισραήλ, ενώ το Ισραήλ κατασκευάζει και κατοικεί κοινότητες εποίκων σε εδάφη που οι Παλαιστίνιοι επιθυμούν για ένα ανεξάρτητο κράτος.

Τις έντονες ανησυχίες του για το ξεθώριασμα της ειρηνευτικής διαδικασίας και το σημείο καμπής στο οποίο έχουν φτάσει τα πράγματα στο Ισραήλ, μετά από τις «δημογραφικές, τεχνολογικές, πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές» που έχουν συμβεί, διατυπώνει ο γνωστός δημοσιογράφος Τόμας Φρίντμαν στο προαναφερθέν άρθρο του: «Μια εβδομάδα ρεπορτάζ από το Ισραήλ και τη Δυτική Όχθη με άφησε να αισθάνομαι ότι η προοπτική για μια λύση δύο κρατών έχει σχεδόν εξαφανιστεί. Κανείς όμως δεν θέλει να την κηρύξει επίσημα νεκρή και θαμμένη - γιατί η κατηγορηματική αποβολή της θα είχε τεράστιες επιπτώσεις. Έτσι, διπλωμάτες, πολιτικοί και φιλελεύθερες εβραϊκές οργανώσεις προσποιούνται ότι έχει ακόμη έναν αμυδρό καρδιακό παλμό. Το ίδιο κάνω κι εγώ. Αλλά όλοι γνωρίζουμε ότι η επιλογή των δύο κρατών δεν βρίσκεται σε νοσοκομείο. Είναι σε άσυλο. Μόνο μια θαυματουργή θεραπεία θα μπορούσε να τη σώσει τώρα».

Σύμφωνα με τον Φρίντμαν, το πιο πιθανό αποτέλεσμα της πολιτικής της νέας κυβέρνησης Νετανυάχου είναι «ένα πλήρες χάος που θα κάνει το Ισραήλ να μην αποτελεί πλέον πηγή σταθερότητας για την περιοχή και τον αμερικανό σύμμαχό του, αλλά αντίθετα ένα καζάνι αστάθειας και πηγή ανησυχίας για την κυβέρνηση των ΗΠΑ». Το κύριο άρθρο ανησυχεί επίσης για το μέλλον του Ισραήλ και πιστεύει ότι η νέα κυβέρνηση «αποτελεί σημαντική απειλή για το μέλλον του Ισραήλ, την κατεύθυνσή του, την ασφάλειά του και ακόμη και την ιδέα μιας εβραϊκής πατρίδας». (ΝΥΤ, 15 Δεκ. 2022)

Αυτές οι εκτιμήσεις είναι όντως πρωτοφανείς, όταν μάλιστα προέρχονται από έναν έμπειρο αναλυτή, και δείχνουν πόσο κοντά στο κόκκινο είναι η πραγματικότητα στην Μέση Ανατολή.

Σκηνή από την κηδεία των Ισραηλινών θυμάτων μετά τις τρομερές επιθέσεις στην Ανατολική Ιερουσαλήμ λίγο πριν την προγραμματισμένη επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Άντονυ Μπλίνκεν, τον Ιανουάριο. Μια τρίτη εξέγερση θυμωμένων νεαρών Παλαιστινίων είναι στα σκαριά, όπως όλα δείχνουν.

Τι συμβαίνει στο Ισραήλ;

Μετά την οριακή νίκη του Μπενιαμίν Μετανυάχου στις πρόσφατες εκλογές του Ισραήλ χρειάστηκαν ειδικές νομικές ρυθμίσεις στο ισραηλινό κοινοβούλιο προκειμένου άτομα χαρακτηρισμένα για την ρατσιστική συμπεριφορά τους να υπουργοποιηθούν. Ειδικοί προσωπικοί νόμοι θεσπίστηκαν για τους προαναφερθέντες θρησκευτικούς υποψήφιους που δεν μπορούσαν να γίνουν υπουργοί λόγω των εγκλημάτων και των καταδικών τους.

Ο 47χρονος Ιταμέν Μπεν-Γκβιρ, υπουργός Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ σήμερα, είναι ο ηγέτης των σιωνιστών εποίκων που επιτίθενται στον παλαιστινιακό λαό εδώ και δεκαετίες, κατάσχοντας τα σπίτια και την γη τους. Το ποινικό του μητρώο εδώ και πολλά χρόνια είναι τόσο πλούσιο, από τις προηγούμενες «δημοκρατικές» ισραηλινές κυβερνήσεις, που έκανε τον Gideon Levy να πει ότι με την νέα κυβέρνηση «θα πέσουν οι μάσκες» για το Ισραήλ. Η αλήθεια θα «έρθει στο φως» με την έννοια ότι το θεμελιώδες σιωνιστικό σχέδιο πίσω από το ισραηλινό κράτος θα έρθει στην επιφάνεια με τον πιο ωμό τρόπο από ποτέ.

Για παράδειγμα, ο νεαρός βουλευτής Ζβι Σούκοτ, που διαδέχθηκε στην Κνεσέτ (ισραηλινή βουλή) τον υπουργό Οικονομικών και αρχηγό του κυβερνητικού κόμματος «Θρησκευτικός Σιωνισμός» Μπαζαλέλ Σμότριτς, είναι κάτοικος οικισμού εποίκων που έχει επανειλημμένα συλληφθεί για επιθέσεις σε σπίτια Παλαιστινίων.

Ο Σούκοτ διετέλεσε γενικός διευθυντής του ακροδεξιού, θρησκευτικού κόμματος Otzma Yehudit («Εβραϊκή Δύναμη»), στο οποίο ηγείται ο Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ και είχε, μεταξύ άλλων, θεωρηθεί ύποπτος για τον εμπρησμό παλαιστινιακού τεμένους στο Κουφρ Γιασίφ, στο Βόρειο Ισραήλ.

Μέσα σ’ αυτό το κλίμα κινούνται οι νέοι εταίροι του Νετανυάχου. Τέσσερις από τους πέντε κορυφαίους κομματικούς ηγέτες της νέας κυβέρνησης συνασπισμού - ο Νετανυάχου, ο Αριέ Ντέρι, ο Μπεζαλέλ Σμότριτς και ο Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ - έχουν είτε συλληφθεί, είτε κατηγορηθεί, είτε καταδικαστεί, είτε εκτίσει ποινή φυλάκισης με κατηγορίες για διαφθορά ή υποκίνηση ρατσισμού.

Επιπλέον, ο Νετανυάχου έχει αναθέσει στον υπερεθνικιστή Μπεν-Γκβιρ, ηγέτη του κόμματος Εβραϊκή Δύναμη, την εποπτεία όχι μόνο της ισραηλινής αστυνομίας αλλά και άλλων υπηρεσιών επιβολής του νόμου, συμπεριλαμβανομένης της συνοριακής αστυνομίας, η οποία είναι πολύ δραστήρια στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Ο Μπεν-Γκβιρ θα είναι εύκολα σε θέση να χρησιμοποιήσει ως όπλο αυτές τις υπηρεσίες εναντίον του ισραηλινού, αραβικού και παλαιστινιακού πληθυσμού.

Ο Νετανυάχου παραχώρησε επίσης στον Σμότριτς και στο κόμμα του, τον Θρησκευτικό Σιωνισμό, την ευθύνη της Πολιτικής Διοίκησης, η οποία ανέκαθεν ανήκε στο υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ. Η Πολιτική Διοίκηση έχει την εξουσία να επεκτείνει τους εβραϊκούς οικισμούς, να περιορίζει την καθημερινή ζωή των Παλαιστινίων και να εφαρμόζει τον νόμο… συμπεριλαμβανομένων των κατεδαφίσεων σπιτιών.

Τόσο ο Σμότριτς όσο και ο Μπεν-Γκβιρ είναι θρησκευτικοί ζηλωτές που προωθούν την εβραϊκή παρουσία στο Όρος του Ναού στην Ιερουσαλήμ, το οποίο είναι ιερό για τους μουσουλμάνους. Η αστυνόμευση του Όρους του Ναού πραγματοποιείται από την ισραηλινή αστυνομία, της οποίας ο Μπεν-Γκβιρ έχει αποκτήσει τον έλεγχο.

Τον Μάϊο του 2021, αυτό που συνέβη στην Ιερουσαλήμ μετά τις προκλήσεις των εποίκων σιωνιστών είχε ξεσηκώσει ολόκληρο τον παλαιστινιακό λαό. Ο αντιδήμαρχος της Ιερουσαλήμ, Aryeh King, ένας από τους ηγέτες των σιωνιστών εποίκων που μίλησε στον αμερικανικό Τύπο εκείνες τις ημέρες, είπε ότι η κατεδάφιση παλαιστινιακών σπιτιών και η επέκταση των περιοχών των ισραηλινών εποίκων ήταν «μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για την εγκατάσταση ‘’στρωμάτων Εβραίων’’ σε όλη την Ανατολική Ιερουσαλήμ». Ο King το όρισε ως «τον τρόπο για να διασφαλιστεί το μέλλον της Ιερουσαλήμ ως εβραϊκής πρωτεύουσας για τον εβραϊκό λαό» και πρόσθεσε ότι, αν δεν γίνει αυτό, οι μελλοντικοί διαπραγματευτές για την ειρήνη «θα προσπαθήσουν να διαιρέσουν την Ιερουσαλήμ και να δώσουν μέρος της Ιερουσαλήμ στον εχθρό μας».

Η ψήφιση αντιδημοκρατικών ρυθμίσεων στην Κνεσέτ οδήγησε έναν από τους σημαντικότερους Εβραίους ηγέτες της Αμερικής, τον Abe Foxman, πρώην διευθυντή της Anti-Defamation League, να δηλώσει στην Jerusalem Post: «Αν το Ισραήλ πάψει να είναι μια ανοιχτή δημοκρατία, δεν θα είμαι σε θέση να το υποστηρίξω», προσθέτοντας: «Αν το Ισραήλ γίνει ένα φονταμενταλιστικό θρησκευτικό κράτος, ένα κράτος θεοκρατικού εθνικισμού, θα αποκοπεί από το 70% του παγκόσμιου Εβραϊσμού». 

Το Κουμπί του Πανικού

Τα κόμματα του ισραηλινού κέντρου και της αριστεράς έχουν πατήσει το κουμπί του πανικού, ότι η χώρα κινείται με ανησυχητική ταχύτητα προς τον υπερεθνικισμό και τον φονταμενταλισμό, τονίζοντας ότι η ακροδεξιά στο Ισραήλ είναι πολύ πιο εξτρεμιστική από την αντίστοιχη στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.

Σκεφθείτε τι έχει να γίνει, σε μια πιθανή υλοποίηση του πιο ακραίου σεναρίου, όταν η ένταση στην Παλαιστίνη έχει ανέβει ήδη από την προηγούμενη, πιο φιλελεύθερη «κυβέρνηση της αλλαγής» του Yair Lapid και του Benny Gantz.

Σκεφθείτε τους 166 Παλαιστίνιους, μεταξύ των οποίων τουλάχιστον 39 παιδιά, που έχασαν τη ζωή τους από τα πυρά του ισραηλινού στρατού και των εποίκων στην Δυτική Όχθη κατά την διάρκεια του περασμένου έτους. Επιπλέον 49 Παλαιστίνιοι, συμπεριλαμβανομένων 17 παιδιών, σκοτώθηκαν στη Γάζα κατά την διάρκεια της τριήμερης επίθεσης του Ισραήλ τον Αύγουστο στην πολιορκημένη λωρίδα.

Η νέα κυβέρνηση, και ιδιαίτερα ορισμένοι από τους υπερεθνικιστές υπουργούς της, μπορεί να λάβει μη αναστρέψιμα μέτρα που θα ενισχύσουν περαιτέρω την ανισότητα και την καταπίεση. Είναι επίσης αλήθεια ότι οι πρώτοι που θα πληρώσουν το τίμημα για όλα αυτά θα είναι οι Παλαιστίνιοι στα κατεχόμενα εδάφη και οι Παλαιστίνιοι πολίτες του Ισραήλ. Οι ζωές τους θα απειληθούν, όταν η κατάστασή τους είναι ήδη αφόρητη εδώ και δεκαετίες.

Ο Yaakov Katz, αρθρογράφος της Jerusalem Post, εξέφρασε παρόμοιες ανησυχίες σε άρθρο του μπροστά στον κίνδυνο «το Ισραήλ να μετατραπεί σε θρησκευτικό κράτος».

Πολλά ανάλογα άρθρα γράφονται στον κατεστημένο (mainstream) δυτικό και ισραηλινό Τύπο, από τις αρχές του έτους, σχετικά με την σύνθεση της νέας ισραηλινής κυβέρνησης και την ποιοτική αλλαγή, καθώς και την ανησυχητική ρήξη με την προηγούμενη πολιτειακή πορεία στην 75χρονη ιστορία του Ισραήλ. Ήδη, η νέα κυβέρνηση της χώρας υπό τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανυάχου, ο οποίος βρίσκεται 15 χρόνια στην εξουσία, ανακοίνωσε σχέδια για την κατασκευή χιλιάδων ακόμη οικιστικών κατοικιών και την νομιμοποίηση εννέα εποικισμών που οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν κηρύξει παράνομους.

Η κίνηση αυτή καταδικάστηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίες δήλωσαν ότι είναι «βαθιά προβληματισμένες» από την απόφαση. Είπαν ότι οι ενέργειες αυτές «χρησιμεύουν μόνο για την επιδείνωση των εντάσεων».

Για να κατανοήσουμε καλύτερα τις ανησυχίες για το μέλλον του Ισραήλ, είναι χρήσιμο να ξαναδούμε τι λέει ο Φρίντμαν. Καθώς ταξίδευε, ο Φρίντμαν συνάντησε τον Χαλίλ Σικάκι (Khalil Shikaki), καθηγητή Πολιτικών Επιστημών και διευθυντή του Παλαιστινιακού Κέντρου Πολιτικής και Έρευνας στην Ραμάλα (Παλαιστίνη). Ο Σικάκι του είπε: «συμβαίνει μια μεγάλη αλλαγή στην παλαιστινιακή κοινωνία την τελευταία πενταετία μεταξύ των ατόμων ηλικίας 15 έως 25 ετών - μια ριζοσπαστικοποίηση με τρόπους που δεν έχουμε ξαναδεί. Είναι εντελώς διαφορετικοί από τους γονείς και τους παππούδες τους. Δεν εμπιστεύονται πλέον την Παλαιστινιακή Αρχή. Την βλέπουν ως συνεργάτη του Ισραήλ και πιστεύουν ότι το μόνο πράγμα που καταλαβαίνουν οι Ισραηλινοί είναι η γλώσσα της βίας».

Οι γενεαλογικές και τακτικές αλλαγές μεταξύ των Παλαιστινίων διακρίνουν την τρέχουσα αναταραχή από τις άλλες εκρήξεις που ονομάστηκαν Ιντιφάντα.

Η περιορισμένη βία από την πλευρά των Παλαιστινίων νεαρών που πετούσαν πέτρες και ήταν πιστοί στην Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ) σηματοδότησε την πρώτη Ιντιφάντα. Η εξέγερση οδήγησε σε ειρηνευτικές συνομιλίες που βασίστηκαν σε μια «λύση δύο κρατών» με την δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους. Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις τελικά μαράθηκαν με περιορισμένους μόνο εδαφικούς συμβιβασμούς.

Η δεύτερη Ιντιφάντα, αντί να κυριαρχείται από πέτρες από την παλαιστινιακή πλευρά, χαρακτηρίστηκε από πυροβολισμούς από στελέχη της PLO και την δημιουργία ισλαμιστικών ομάδων από την οργάνωση για επιθέσεις εναντίον αμάχων μέσα στο Ισραήλ. Η τελευταία κίνηση έγινε εν μέρει για να ανταγωνιστεί το Ισλαμικό Κίνημα Αντίστασης (HAMAS), που υποστήριζε τη λύση ενός κράτους αντί για ένα εβραϊκό και ένα αραβικό.

Η επόμενη Ιντιφάντα θα είναι διαφορετική από τις δύο προηγούμενες. Οι ένοπλες ομάδες αναδύονται ανεξάρτητα η μία από την άλλη. Επικοινωνούν όχι με φυλλάδια αλλά διαδικτυακά και ατομικά, ένα είδος «Ιντιφάντα 2.0».

Και περιφρονούν όχι μόνο τους Ισραηλινούς αλλά και το κατεστημένο της Δυτικής Όχθης και της PLO.

«Πρόκειται για ένα οργισμένο συνονθύλευμα ατόμων και οργανωμένων αλλά και τυχαίων ένοπλων ομάδων χωρίς ενιαία ηγεσία», έγραψε πρόσφατα η Jerusalem Post.

Οι σπόροι για μια νέα Ιντιφάντα έχουν φυτρώσει στην Τζενίν, στη Ναμπλούς και άλλες πόλεις που έχουν ιστορικό μαχητικής παλαιστινιακής δραστηριότητας. Χιλιάδες είναι οι νέοι που στρατολογούνται στις πολιτοφυλακές όπως οι «Ταξιαρχίες της Τζενίν» ή τη νεοσύστατη «Φωλιά των Λεόντων», που έχουν εμφανιστεί κα στις οποίες συρρέουν οι δυσαρεστημένοι Παλαιστίνιοι όλων των παρατάξεων.

Πρόκειται για το προπύργιο των πιο θανατηφόρων «τρομοκρατικών ομάδων» του κόσμου, όπως γράφουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων (IDF).

Αυτοί οι νεαροί μαχητές επικεντρώνονται περισσότερο στην δράση παρά στην ιεραρχική οργάνωση.

αντί επιλόγου

Ίσως, τελικά, ο κυριότερος λόγος των ανησυχιών στην Δύση για το Ισραήλ να μην είναι τόσο η νέα κυβέρνηση, όσο η θέληση για αντίσταση του Παλαιστινιακού λαού που έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, αντίθετα με ό,τι θα περίμεναν πολλοί καλοθελητές.

Η ουσία του ζητήματος βρίσκεται σε μια ξεχασμένη δήλωση που έκανε πριν από πολλά χρόνια ο πρώτος πρωθυπουργός του Ισραήλ, ο Νταβίντ Μπεν-Γκουριόν (David Ben-Gurion). Το 1948, κατά την διάρκεια της αρχικής εκδίωξης των Παλαιστινίων από την γη τους και της εγκατάστασης νέων Ισραηλινών Εποίκων, ο Μπεν-Γκουριόν, συζητώντας με τους συναδέλφους του στο υπουργικό συμβούλιο, είδε ότι κάποιοι από αυτούς δίσταζαν και είπε: «Πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να διασφαλίσουμε ότι (οι Παλαιστίνιοι) δεν θα επιστρέψουν ποτέ. Οι γέροι θα πεθάνουν και οι νέοι θα ξεχάσουν». Τα λόγια αυτά ήταν μια από τις πιο περιεκτικές εκφράσεις του σιωνιστικού σχεδίου.

Όμως, οι παλιοί πέθαναν, αλλά οι νέοι δεν ξέχασαν ποτέ τους παλιούς και πάντα τους θυμούνται! Αυτό το απλό γεγονός σφραγίζει τις ανησυχίες για το αύριο του Ισραήλ. Εάν η νέα κυβέρνηση ρίξει όλες τις μάσκες της «δημοκρατικής κανονικότητας» και επιλέξει την σύγκρουση, θα είναι σαν να ακολουθεί την λογική «Πάμε, κι ό,τι γίνει», όπως το τραίνο στα Παλαιοφάρσαλα. Με ό,τι αυτό σημαίνει για το μέλλον της Μέσης Ανατολής.

 

Δημοσιεύθηκε στο Τρίτο Μάτι τ. 322 – Μάρτιος 2023