Μοίρα και Άνθρωπος στην Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία

Μοίρα και Άνθρωπος στην Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία

Ο Ουίσταν Οντεν το 1940 στην Καλιφόρνια, κατά τη διάρκεια 

πρωτότυπης αναπαράστασης θεατρικής παράστασης.

[Πηγή: Εντευκτήριο, 21/08/2014]

ΑΝ ΑΡΜΠΟΡ, Μίσιγκαν. Εντονο πονοκέφαλο θα προκαλούσε σε οποιονδήποτε σύγχρονο φοιτητή ο κατάλογος υποχρεωτικών αναγνωσμάτων που συνιστούσε για την αρχή του ακαδημαϊκού έτους 1941-42 ο ποιητής Ουίσταν Οντεν, ως διδάσκων στην έδρα Αγγλικής Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν των ΗΠΑ.

Στον κατάλογο αυτό, ο κυριότερος εκπρόσωπος της σύγχρονης αγγλικής ποίησης και τότε επισκέπτης καθηγητής στο Μίσιγκαν απαιτούσε από τους φοιτητές του να ολοκληρώσουν την ανάγνωση 6.000 σελίδων, στις οποίες περιλαμβάνονται αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, όπως η τρίτομη «Θεία Κωμωδία» του Δά­ντη, οι «Αδελφοί Καραμάζοφ» του Ντοστογιέφσκι και ο «Μόμπι Ντικ» του Μέλβιλ.

Ο σχεδόν εξαντλητικός κατάλογος για τους επίδοξους φοιτητές του Οντεν στο μάθημα «Μοίρα και Ανθρωπος στην Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία» χωρίζει τα έργα του σε δύο κατηγορίες: στα «υποχρεωτικά» και στα «συνιστώμενα».

«Οδύσσεια» και «Ιλιάδα»

Τα υποχρεωτικά περιελάμβαναν την «Οδύσσεια», την «Ιλιάδα», τις «Μεταμορφώσεις» του Οβιδίου και την «Αινειάδα» του Βιργιλίου, τη Βίβλο και «όσα περισσότερα έργα του Σαίξπηρ προλάβετε καθώς και τα Σονέτα του». Εισερχόμενος με ορμή στην πρώιμη αγγλική λογοτεχνία, ο Οντεν συνιστά: τον «Χαμένο Παράδεισο» του Μίλτον, την «Πάμελα» του Σάμιουελ Ρίτσαρντσον, τα «Πρελούδια» του Γουέρντσγουερθ και τον «Ζοφερό Οίκο» του Ντίκενς. Τέλος, ο Οντεν ωθεί τους φοιτητές του στην ποίηση του Τ.Σ. Ελιοτ και στα μικρά θεατρικά του Σάμιουελ Μπέκετ.

Σαν να μην έφτανε η παραπάνω εξουθενωτική καταγραφή, ο Οντεν συνεχίζει παραθέτοντας κατάλογο έξι πανεπιστημιακών συγγραμμάτων ως «προαιρετικά» αναγνώσματα. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν η διατριβή του Ερικ Αουερμπαχ για τη δυτική λογοτεχνία, που συνεχίζει να διδάσκεται και σήμερα στα αγγλόφωνα πανεπιστήμια του κόσμου.

«Εκτιμώ ότι η επιλογή του Οντεν είναι από μόνη της συναρπαστική. Αποκαλύπτει τα αλληλοκαλυπτόμενα ενδιαφέροντά του, που αφορούσαν το θέατρο, τη λυρική ποίηση, το μυθιστόρημα, τη φιλοσοφία και τη μουσική. Την ίδια στιγμή, επιλέγει να συστήσει στους νέους φοιτητές του πολλά από τα θέματα και τα κείμενα που ενέπνευσαν τη δική του δουλειά, όπως την “Καταιγίδα” του Σαίξπηρ, αλλά και κείμενα των Κίρκεγκορ, Μποντλέρ, Ρεμπό, Ρίλκε και Μέλβιλ. Είμαι βέβαιη ότι όσοι παρακολούθησαν το μάθημα αυτό με καθηγητή τον Οντεν δεν θα το ξέχασαν για την υπόλοιπη ζωή τους», λέει η καθηγήτρια Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, Λίντα Γκόλντφαρμπ.

Πετυχημένη συνεργασία

Η πιο επιτυχημένη ακαδημαϊκή συνεργασία του Οντεν υπήρξε, όμως, αυτή με το πρωτοποριακό για την εποχή του «Νέο Σχολείο» (New School), όπου άρχισε να διδάσκει το 1946. Στο πειραματικό ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα της Νέας Υόρκης, που φιλοξένησε μεταξύ άλλων τους φυγάδες από το ναζισμό Εριχ Φρομ, Μαξ Βερτχάιμερ, Χάνα Αρεντ και Λίο Στράους, ο Οντεν εκφώνησε τις διάσημες πλέον ομιλίες του για τον Σαίξπηρ, που εκδόθηκαν το 1975.

Σχολιάζοντας τον όγκο δουλειάς που απαιτούσε από τους φοιτητές του ο Οντεν στο Μίσιγκαν, η δρ Γκόλντφαρμπ κάνει λόγο για την αδυναμία των σύγχρονων φοιτητών να απολαύσουν την κλασική λογοτεχνία, εν μέρει εξαιτίας της επιρροής εξωγενών παραγόντων, όπως η τηλεόραση και το Διαδίκτυο στην καθημερινή φοιτητική ζωή.

[πηγή: http://www.kathimerini.gr]